The political elite's contribution to the construction of Ferdowsi's mausoleum

Document Type : Scientific Research

Authors

1 University of Tehran, University College of Fine Arts, School of Architecture

2 Assistant Professor , School of Architecture, University College of Fine Arts , University of Tehran

3 Assistant Professor, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University.

Abstract

Research Problem: The need of pay attention to national identity and its various aspects was one of the critical concerns of some intellectuals of the Qajar period. By the second half of this period, the idea of honoring cultural figures who played a considerable role in preserving Iranian identity was revealed. In this historical context, Ferdowsi became a prominent figure and found a special place. While in the Qajar period, the importance of honoring historical-cultural figures and the Persian language was a significant concern among intellectuals, it was gradually transferred to the level of the political elite at the end of this period. It was reflected in different problems in Pahlavi I. One of these problems was the establishment of the National Relics Society (NRS). The establishment of this Society was the result of various factors, including efforts of some numbers of the political elite, and they paved the way for later developments. The NRS members' approach indicated that they were concerned about honoring Ferdowsi as a great Persian poet. The holding of the Ferdowsi Congress and the construction of his mausoleum as two significant events, were the results of attention to this distinguished poet. Meanwhile, the contribution of the political elite of the Pahlavi period, their attitudes and actions in the commemoration of Ferdowsi, have been so significant. Many scholars who paid attention to Ferdowsi mausoleum's construction focused on the construction dimension and did not appropriate adequate attention to other fields. By bearing this in mind, the present study addressed an aspect of the problem by focusing on the political elite's contribution.
Research Question: The present study is based on three questions: What was the political elite's attitude towards the commemoration of Ferdowsi? How did this attitude lead to further actions? Moreover, what was the contribution of the NRS members in the process of building the mausoleum and in its architectural features? This study aims to identify the theoretical attitude and the behavior of the political elite in commemorating Ferdowsi and explain how this role occurs in the process of designing and setting up his mausoleum.
Research Method: This study is based on historical research methods, and the data of it is provided by the content of memoirs, magazines, published books of the National Relics Society, parliamentary approvals, and documents of the National Archive of Iran. This research will be organized in two parts: First, the political elite's attitude on honoring Ferdowsi and their pragmatism in setting up the NRS, and second, the NRS' operational efforts to find Ferdowsi's grave, provide funding, design and building mausoleum.
The Most Important Results and Conclusion: The Research result shows that the importance of national identity and cultural figures in the post-constitutional era gradually attracted the attention of the political elite. Their attitude that reflected in the periodicals led to some activities like the establishment of the National Relics Society and construction a mausoleum for Ferdowsi. Just as Ferdowsi was considered to revive the history and language of Iran, the architecture of his mausoleum had a revivalistic style.

Graphical Abstract

The political elite's contribution to the construction of Ferdowsi's mausoleum

Keywords

Main Subjects


آبراهامیان، یرواند‏. 1397. تاریخ ایران مدرن‏. ترجمۀ محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1916532
آخوندزاده، میرزا فتحعلی. بی‌تا. مکتوبات. بی‌جا. مکتوبات. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/551081
آوری، پیتر. بی‌تا. تاریخ معاصر ایران: از ت‍أس‍ی‍س‌ ت‍ا ان‍ق‍راض‌ س‍ل‍س‍ل‍ه‌ ق‍اج‍اری‍ه‌ (جلد2). ترجمۀ محمد رفیعی‌مهرآبادی. تهران: انتشارات عطایی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/890795
اسماعیلی، علیرضا. 1385. معماری دورۀ پهلوی به روایت اسناد (آرامگاه فردوسی). گلستان هنر. 3. 110-99. http://noo.rs/p6OqX
افسر، کرامت‌الله. و سیداحمد موسوی‏. 1355. پاسداری از آثار باستان در عصر پهلوی. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ‌وهنر. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/894185
افشار، ایرج. 1347. کتاب‌شناسی فردوسی. تهران: انجمن آثار ملی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/840110
انجمن‌آثارملی. 1330. آرامگاه شیخ اجل استاد سخن سعدی شیرازی. تهران: انجمن آثار ملی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/867104
بحرالعلومی، حسین‏. 1355. کارنامۀ انجمن آثار ملی. تهران: انتشارات انجمن آثار ملی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/882950
بروجردی، مهرزاد. 1397. پیروزی‌ها و رنج‌های نوسازی مستنبدّانه در ایران. در: استفانی کرونین (گردآورنده). رضاشاه و شکل‌گیری ایران نوین. ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر. تهران: انتشارات جامی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5453054
بلوشر، ویبرت. بی‌تا. سفرنامۀ بلوشر. تهران: انتشارات خوارزمی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/521337
بهبودی، هدایت‌الله. 1385. روزشمار تاریخ معاصر ایران (جلد 4). تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5768883
بیگدلو، رضا. 1380. باستان‌گرایی در تاریخ معاصر ایران. تهران: نشر مرکز. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/639815
خادم‌زاده، محمدحسن، توران طولابی، و معین کارگری. 1399. نقش اندیشه‌وران و نخبگان سیاسی در شکل‌گیری انجمن آثار ملی. نقش جهان مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی. (1)10. ۴۳-۵۳. https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-37768-fa.html
ریاحی، محمدامین. 1380. فردوسی. تهران: طرح نو. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/656254
¾ 1382. سرچشمه‌های فردوسی‌شناسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/699378
دالمانی، هانری رنه. 1335. سفرنامه از خراسان تا بختیاری (جلد 3). ترجمۀ فره‌وشی‌مترجم‌همایون. تهران: مؤسسه مطبوعاتی امیرکبیر. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1747477
دولت‌آبادی، یحیی. 1362. حیات یحیی (جلد 4). تهران: انتشارات فردوسی و عطار. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/551722
دولتشاه سمرقندی. 1382. تذکره‌الشعرا. به‌اهتمام‌وتصحیح ادوارن براون. تهران: انتشارات اساطیر. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/891653
شافعی، بیژن، سهراب سروشیانی، و ویکتور دانیل. 1384. معماری کریم طاهرزادۀ بهزاد. تهران: انتشارات دید. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/752922
شاهرخ، کیخسرو. 1355. یادداشت‌های کیخسرو شاهرخ. تهران: چاپ پرچم. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/885754
¾ 1382. خاطرات ارباب کی‌خسرو شاهرخ. به‌کوشش شاهرخ شاهرخ و راشنا راینر. ترجمۀ غلام‌حسین میرزاصالح. تهران: انتشارات مازیار. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/678015
شجیعی، زهرا. (1383). نخبگان سیاسی ایران: از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی (جلد سوم). تهران: انتشارات سخن. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/502478
صفایی، ابراهیم. 1355. بنیادهای ملی در شهریاری رضاشاه کبیر. تهران: انتشارات ادارۀ کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر. لینک.
صدیق، عیسی. 1345/2. یادگار عمر (جلد 2). تهران: انتشارات امیرکبیر. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2424161
 ¾ 1356. سناتور دکتر عیسی صدیق نایب‌رییس هیئت‌مؤسسین انجمن آثار ملی‏. در: یادنامۀ شادروان سپهبد فرج‌الله آق‌اولی. تهران: انجمن آثار ملی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/885653
ضیاءابراهیمی، رضا‏. ۱۳۹۶. پیدایش ناسیونالیسم ایرانی: نژاد و سیاست بی‌جاسازی‏. ترجمۀ حسن افشار. تهران: نشرمرکز. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/4891331
طاهرزاده‌بهزاد، کریم. 1302. سرآمدان هنر. برلین: چاپخانۀ ایرانشهر. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/862329
فروغی. محمدعلی. 1309. تاریخ مختصر ایران: مقدماتی مخصوص سال سوم و چهارم مدارس ابتدایی. تهران: شرکت مطبوعات. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/781937
¾ 1313. کنفرانس حضرت اشرف آقای میرزا محمدعلی‌خان فروغی. تهران: انتشارات انجمن آثار ملی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3459542
¾ 1389. نطق افتتاحیۀ جناب آقای فروغی. در: هزارۀ فردوسی: مجموعه مقالات. به‌اهتمام محمدعلی منصوری. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران و دانشگاه مک‌گیل.  http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1994946
کرمانی، میرزاآقا‌خان. بی‌تا. آیینۀ سکندری (تاریخ ایران) (جلد 1). بی‌جا. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/6916348
کرمانی، ناظم‌الاسلام. 1357. تاریخ بیداری ایرانیان (مقدمه و بخش اول). تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3731650
کرونین، اسفانی. 1397. دیباچه. در: رضاشاه و شکل‌گیری ایران نوین. استفانی کرونین (گردآورنده). ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر. تهران: انتشارات جامی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5453054
کیانی، مصطفی‏. ۱۳۹۳. معماری دورۀ پهلوی اول. تهران: موسسۀ مطالعات تاریخ ایران معاصر. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/730488
گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی (1). بی‌تا. تهران: سازمان چاپ و انتشارات سهیل. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/896548
گزارش کنگرۀ هزارۀ فردوسی: مجموعه مقالات و خطابه‌ها. بی‌تا. بی‌جا. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/875810
مرسلوند، حسن. 1/1376. زندگی‌نامۀ رجال و مشاهیر ایران (جلد 1). تهران: الهام. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/535931
مصطفوی، محمدتقی. 1334. تلاش در راه خدمت به آثار ملی و امید به آینده. در: گزارش‌های باستان‌شناسی (جلد 3). تهران: اداره‌ کل ‌باستان‌شناسی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/535931
مقدمه. 1304. در: فهرست مختصری از آثار و ابنیۀ تاریخی ایران. تهران: انجمن آثار ملی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/878922
مکی، حسین. 1362. تاریخ بیست ‌سالۀ ایران (جلد 6). تهران: نشر ناشر. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/494599
ملایی‌توانی، علیرضا. 1397. درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ. تهران: نشر نی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1016226
نظامی سمرقندی، احمدبن‌عمربن‌علی. بی‌تا. چهار مقاله. به ‌تصحیح و اهتمام محمد قزوینی و با کوشش محمد معین. تهران: انتشارات ارمغان. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/890873
هرتسفلد، ارنست. 1304. فهرست مختصری از آثار و ابنیۀ تاریخی ایران. تهران: انجمن آثار ملی. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/878922
یاحقی، محمدجعفر، و زهرا سیدیزدی.. 1386. فروغی و فردوسی. پژوهش‌های ادب عرفانی. 2. 66-47.http://noo.rs/riAeJ
حبل‌المتین. سال 14 ش13. 4-3.
حبل‌المتین. سال 18 ش13. 10.
روزنامۀ اطلاعات. 27 تیر 1308. مقبره فردوسی. سال 4. شماره 814.
روزنامۀ اطلاعات. 1312الف. ساختمان مقبرۀ فردوسی. سال 7. شمارۀ 1892.
روزنامۀ اطلاعات. 1312ب. انتظار جشن فردوسی. سال هشتم، شمارۀ 2120.
روزنامۀ کوشش. 1303. تعمیر مقبرۀ فردوسی. 10 شعبان 1343/ 15 اسفند 1303. سال 3، شمارۀ 27.
روزنامۀ کوشش. 1304. برای تعمیر مقبرۀ فردوسی. 8 ربیع‌الثّانی 1344/ 4 ابان 1304. سال 3 شمارۀ 104.
سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما). دعوت‌نامۀ شرکت در جلسۀ انجمن آثار ملی. شناسۀ سند 2578/210. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3026716
سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما). اساسنامه و نظامنامۀ انجمن آثار ملی. شناسۀ سند 9599/210. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5189865
 سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران (ساکما). برگزاری جلسه مؤسسه انجمن آثارملی. شناسۀ سند 1756/210. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2722079
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملّی ایران (ساکما).      قبوض تجارت‌خانه جهانیان مقیم تهران و انجمن آثار ملی. شناسۀ سند: 9273/210. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/5174888
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما). [آرامگاه فردوسی] شمارۀ مدرک: 25-25183. http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/451280
سالنامۀ پارس. 1307. تشکیلات اداری مؤسسات ملی و دولتی مملکت. 34-33.
سالنامۀ پارس. 1314. جشن هزارمین سال تولد فردوسی. 10.
نشریۀ آینده. 1304. «چند کلمه دربارۀ فردوسی». سال 1 شمارۀ 2.
نشریۀ ارمغان. 1304. دخمۀ فردوسی: استمداد برای بنای آن. 4و3.
نشریه انجمن آثار ملی. 1355الف. خدمات انجمن آثار ملی در ایجاد آرامگاه‌ها و تعمیرات ابنیه و آثار تاریخی. شمارۀ 1.
نشریۀ انجمن آثار ملی. 1355ب. تجدید حیات فرهنگی در دوران شکوفان پهلوی. شمارۀ1.
نشریۀ ایرانشهر. 1301. فرش بهار کسری. سال 1 شمارۀ 9.
نشریۀ ایرانشهر. 1304الف. صنایع ظریفه: قبر فردوسی. (10)3.
نشریۀ ایرانشهر. 1304ب. صنایع ظریفه: انجمن آثار ملی. (12)3.
نشریۀ ایران و آمریکا. 1325. شرح حال و شخصیت و آثار فردوسی. (14)25.
نشریۀ کاوه. 1300. مشاهیر شعرای ایران: فردوسی. سال 2 (دورۀ جدید)، شمارۀ 12.
نشریۀ مهر. 1313. گزارش کنگرۀ فردوسی. سال 2. شمارۀ 5و6، 704-693.
نشریۀ وحید. 1354. چگونه آرامگاه فردوسی به وجود آمد؟. دورۀ 13، شمارۀ 188، 1048-1044. http://noo.rs/IXPTg
نشریۀ وحید. 1346. فخرالدین شادمان زندگی و آثار او. شمارۀ 46، 875-873. http://noo.rs/diinN
نشریۀ هنر و مردم. 1354. آرامگاه حماسه‌سرای بزرگ ایران. شمارۀ 153و154، 154-152. http://noo.rs/diinN
Grigor, T. 2004. Recultivating good taste: the early pahlavi modernists and their society for national heritage. Iranian Studies, 37:1, 45-17. https://www.jstor.org/stable/4311590
¾ 2011. Kingship Hybridized, Kingship Homogenized: Revivalism under the Qajar and the Pahlavi Dynasties. In: Persian Kingship and Architecture, Strategies of Power in Iran from Achamenids to the Pahlavis. Edited by S. Babaie & T. Grigor. I.B.Tauris. http://www.worldcat.org/oclc/909164324
Jackson, A. V. W. 1911. From Constantinople to Other Home of Omar Khayyam. New York: The MacMillan Company.
Marashi, A.  2009. The Nation’s Poet: Ferdowsi and the Iranian National Imagination. In: Iran in the 20th Century. Edited by T. Atabaki. London and New York: I.B.Tauris. http://www.worldcat.org/oclc/1178959786
Marefat, M. (1988). Building to Power: Architecture of Tehran 1921-1941. Unpublished doctoral dissertation. Massachusetts Institute of Technology, US. https://dspace.mit.edu/handle/1721.1/14535
Mousavi, A. 2005. Ernst Herzfeld, Politics, and Antiquities Legislation in Iran. In: Ernst Herzfeld and the Development of Near Eastern Studies. Edited by A. C. Gunter & S. R. Hauser. Leiden & Boston: Brill. http://www.worldcat.org/oclc/845719887
Schensul, J. J. 2008. Historical Context. . In: The SAGE Encyclopedia of Qualitative Research Methods. Edited by L. M. Given. USA: SAGE publications. http://www.worldcat.org/oclc/755061891
Shahbazi, A. Sh. 1999. FERDOWSI, ABU’L-QĀSEM iii. MAUSOLEUM. https://iranicaonline.org/articles/ferdowsi-iii
Tavakoli-Targhi, M. 2008. Narrative identity in the works of Hedayat and his contemporaries. In: Sadegh Hedayat, His work and his wondrous world. Edited by H. Katouzian. London & New York: Routledge. https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:331960a8-03dc-4d46-91a4-e840ed93222d
¾ 2009. Historiography and Crafting Iranian National Identity. In: Iran in the. London and New York: I.B.Tauris. http://www.worldcat.org/oclc/1178959786
Wilber, D. 1986. ARCHITECTURE vii. Pahlavi before World War II. https://iranicaonline.org/articles/architecture-vii
کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی. بلیط بخت‌آزمایی برای تکمیل ساختمان آرامگاه و تجلیل جشن هزار ساله حکیم ابوالقاسم فردوسی. شمارۀ ثبت ۳۱۷۵۶. https://digital.aqr.ir/newindex.aspx?pid=6&ID=1245766&CBNID=34617e17-c8d2-4a06-a7f2-92b5defa7c5c
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1). تصمیم جلسه پانزدهم حوت 1303 راجع به دعوت دولت به تعمیر مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی (1303ش.) (دسترسی در 5/9/2020). https://rc.majlis.ir/fa/law/show/91297
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (2). قانون اجازه تخصیص عوائد اضافی تمبر فردوسی برای ساختن مقبره فردوسی (1304ش.) (دسترسی در 5/9/2020). https://rc.majlis.ir/fa/law/show/91059
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (3). قانون اختصاص بیست هزار تومان از محل صرفه جویی بودجه 1306 مجلس برای ساختمان مقبره فردوسی (1306ش.) (دسترسی در 5/9/2020). https://rc.majlis.ir/fa/law/show/91580
Archnet. Firdawsi Mausoleum. (Cited 2020/9/5). https://archnet.org/sites/5405
SOVA (1). FSA A.6 04.GN.2998: Tus (Iran): Remnants of Firdawsi's Grave. (Cited 2020/9/5). https://sova.si.edu/details/FSA.A.06#ref27965
 SOVA (2). FSA A.6 04.GN.2997: Tus (Iran): Remnants of Firdawsi's Grave. (Cited 2020/9/5). https://sova.si.edu/details/FSA.A.06#ref27964
SOVA (3). FSA A.6 04.GN.2992: Tus (Iran): Gravestone Found in the Vicinity of Haruniya Mausoleum. (Cited 2020/9/5). https://sova.si.edu/details/FSA.A.06#ref27966
SOVA (4). FSA A.06 05.0758: D-758: Tus. Suggested plan and design for tomb of Firdowsi. (Cited 2020/9/5).https://sova.si.edu/details/FSA.A.06#ref9445
The Nelson Collection (1). Reza Shah Pahlavi with members of parliament at Tus for the inauguration of the Ferdowsi Mausoleum. (Cited 2020/9/5). https://www.thenelsoncollection.co.uk/artworks/categories/6/9874/
The Nelson Collection (2). Ferdowsī’s mausoleum in Ṭūs 1934. (Cited 2020/9/5).https://www.thenelsoncollection.co.uk/artworks/categories/6/9881/