Recognition of Bazar's components in Iranian- Islamic city

Document Type : Scientific Research

Authors

1 Master of Architectural Conservation of Historical Buildings and Urban Areas, Faculty of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Assisstant Professor, Faculty of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran

Abstract

Bazar in Iranian - Islamic city as backbone of a city plays a decisive and very important role in shaping urban space. The relation between human and providing the necessities of his life has been effected directly or indirectly on the shaping of urban space. Today, the economic dimension of the market is mainly discussed while in the past, Bazar contains many aspects which were important too. For this reason in this article tried to all components of Bazar determined and then their roles separately analyzed. These components into two general physical and functional groups they play the role. Components like Role of Architectural Structure, Role of Spatial Separation, Connection role, Economic role, Political role, socio cultural role, Role of Religion and Nationality, entertaining - leisure role, Role of Ethics and Role charity affairs are subjects of this article which shaped by answering two questions of research. The first question is which components could be determined in Iranian - Islamic Bazar and next is questioning about the role of each component of the Iranian - Islamic Bazar in urban life. Hence the purpose of the article ahead is getting clear recognition of original Iranian- Islamic Bazar’s performance, which related to the answer main questions of research. Research’s method is a historical - descriptive and logical argument based on library evidence. Determining components of Bazar, the role of every components in the Bazar and relationship between each of the elements and spaces of the Bazar with urban space and urban context are findings of this article. This article examines all the Components that contribute to this impact Introduces the Bazar as a multi - dimensional architecture to meet the basic needs of the people and the city. All of these components are summarized after investigating the views of the researchers using a diagram or conclusion table and finally the overall consistency of the functions in Diagram 8. The functional dimensions of each component are not only within the range of their influence and can overlap with the other components as well. For example: Religious role in the Bazar can also act as social cultural role, moral role and political role. Or, if one component plays a social role in one society, the same component acts as a cultural role in another, and in another society it presents the same political dimension. Summarizing the findings from the component analysis yields this result that each of these factors has a direct or indirect impact on understanding the role of urban spaces. And all known components work in a strong communication network in harmony. That has also made it a success in its operating environment and also have a positive impact on other components. After answering the first question about the existence of components by fully understanding them, a proper answer to the second question can be found and after knowing exactly the role of each component until the restoration of monuments in relation to market buildings it is best done in both physical and functional dimensions.

Graphical Abstract

Recognition of Bazar's components in Iranian- Islamic city

Keywords

Main Subjects


اخوان­ کاظمی، مسعود، سید شمس ­الدین صادقی، و حامد آقایی (1395). جامعه شناسی سیاسی نقش نیروهای اجتماعی سنتی در انقلاب مشروطه، مطالعه موردی: بازاریان. فصلنامه پژوهش­های انقلاب اسلامی 5 (19): 7-34.
اشرف، احمد، و علی بنوعزیزی (1393). طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران، ترجمه سهیلا ترابی فارسانی. تهران: انتشارات نیلوفر.
اصانلو، حسن، و امیرحسین رستمی­زاده (1388). جستاری در تاریخ معماری و شهرسازی ایران. تهران: موسسه آموزش عالی سوره.
آپوستولوپولوس، یورکوی، استیلا لیوادی، و اندرو پاکیس (1388). جامعه­شناسی گردشگری، ترجمه بیژن شفیعی. رشت: انتشارات وارسته.
آرام، فرشید، فریبا قرائی، و میترا حبیبی (1397). بررسی نقش بازارهای دوره­ای در حضورپذیری ساکنین محله­های شهری و افزایش تعاملات اجتماعی، مورد مطالعاتی: شهر همدان. نشریه معماری و شهرسازی آرمان­شهر (23): 135-145.
بحرینی، سید حسین (1390). تحلیل فضاهای شهری، در رابطه با الگوهای رفتاری استفاده­کنندگان و ضوابطی برای طراحی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بشیریه، حسین (1388). جامعه­شناسی سیاسی: نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی. تهران: نشر نی.
پاک­نژاد، نوید (1394). واکاوی نقش و کارکرد بازارهای سنتی در ایران و کشورهای اسلامی. ماهنامه راه و ساختمان (100-101)
پروشانی، ایرج، فریدون فروتن، پرویز ورجاوند، میشل بوناین، ویلم فلور، خسرو خسروی، مارسل بازن، محمدرضا اولیا، روبر برونشویگ، حسن طارمی، و عباس تفضلی (1389). بازار در تمدن اسلامی. تهران: نشر کتاب مرجع.
پوراحمد، احمد (1376). جغرافیا و کارکردهای بازار کرمان. کرمان: انتشارات مرکز کرمان شناسی.
پوراحمد، احمد، و عطیه پوراحمد (1393). ساخت فضایی شهر در ایران قبل و بعد از اسلام. فصلنامه شهر پایدار1 (1): 21-36.
پیرنیا، محمدکریم (1390 الف). آشنایی با معماری اسلامی ایران، تدوین غلامحسین معماریان. تهران: سروش دانش.
پیرنیا، محمدکریم (1390 ب). معماری ایرانی، تدوین و گردآوری غلامحسین معماریان. تهران: سروش دانش.
ترابی ­فارسانی، سهیلا (1384). تجار مشروطیت و دولت مدرن. تهران: نشر تاریخ ایران.
جان ­احمدی، فاطمه (1388). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. قم: دفتر نشر معارف.
جباری، مینا (1379). همیشه بازار. تهران: آگاه.
حبیبی، محسن (1390). از شار تا شهر: تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن تفکر و تاثر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
حسن ­لاریجانی، حجت ­الله، نعمت ­الله توحیدلاله­یی، و مهین نصیری ­پور ماسوله (1372). کتابنامه بازار. تهران: بنیاد دایره­المعارف اسلامی و سازمان میراث فرهنگی.
حسینی ­قمی، مژگان، و مریم رضایی (1395). پیوند بازار مسجد: انسجام اجتماعی در بازار تهران. پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی (15): 19-48.
خواجه ­نبی، فهیمه، و محمد کوچکی (1392). بررسی و تحلیل نقش بازار در توسعه شهرهای اسلامی (نظریات و دیدگاه­ها). همایش ملی معماری و شهرسازی انسانگرا (دانشگاه آزاد اسلامی قزوین).
دادور، سیده ­صدیقه، فاطمه دانش، و زهرا عباسی (1395). بررسی ساختار کالبدی بازار به عنوان عنصر حیاتی بافت شهری قدیم؛ مورد پژوهی: بازار کاشان. نشریه مدیریت شهری (44): 231-252.
دهخدا، علی اکبر (1336). لغت­نامه. تهران: انتشارات مجلس شورای ملی.
رجایی، سید محمدکاظم (1389). ویژگی­های بازار اسلامی در نظریه و عمل. دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی (3): 93-118.
رجبی، آزیتا (1386). ریخت­شناسی بازار. تهران: آگاه.
رجبی، فاطمه (1389). همخوانی بازار ایرانی با اصول جدید معماری رنسانس شهری. نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران (2): 19-26.
رستم ­الحکما، محمدهاشم آصف (1352). رستم­التواریخ، تصحیح، تحشیه و توضیحات و تنظیم فهرست­های متعدد از محمد مشیری. تهران: چاپخانه سپهر.
رفیعی سرشکی، بیژن، ندا رفیع­زاده، و علی­محمد رنجبرکرمانی (1382). فرهنگ مهرازی (معماری) ایران. تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
رفیعی ­پور، فاطمه (1394). بررسی اهمیت بازارهای سنتی و نقش آن در اقتصاد صنایع دستی و هنرهای بومی. فصلنامه پژوهش هنر (9): 111-116.
زارعی، محمدابراهیم (1387). ساخت بازار همدان. فصلنامه فرهنگ مردم (26): 47-59.
زنگی ­آبادی، علی، جابر علی­زاده، و بهزاد رنجبرنیا (1391). برنامه­ریزی راهبردی، برای ساماندهی بازارهای سنتی ایران (مطالعۀ موردی: بازار سنتی تبریز). فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی2 (7): 13-26.
سالواتوره، دومینیک (1372). نظریه اقتصاد خرد، ترجمه حسن سبحانی. تهران: نشر نی.
ساموئلسن، پل (1373). علم اقتصاد، ترجمه علی رضا نوروزی و محمدابراهیم جهان دوست. تهران، بیجا.
سرائی، محمدحسین (1389). تحولات بازارهای ایرانی- اسلامی (مطالعه موردی بازار یزد). فصلنامه مطالعات شهر ایرانی- اسلامی (2): 25-37.
سلطان­زاده، حسین (1368). مقدمه­ای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران. تهران: امیرکبیر.
سلطان­زاده، حسین (1392). فضاهای شهری در بافت­های تاریخی ایران. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
سلطان­زاده، حسین (1386). بازارهای ایرانی. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
سمیعی، امیر، سپیده زین­الدین، و آزاده آل­یاسین (1396). بررسی تأثیرات متقابل ساختاری و شکلی کالبد بازار سرپوشیده شهر اراک بر شکل­گیری تعزیه سیار در اراک. دو فصلنامه پژوهش هنر7 (13): 85-93.
شبانه، رحیم (1395). بازار و بازاریان در تمدن اسلامی. فصلنامه پارسه16 (27): 97-132.
شرلی، آنتونی، و رابرت شرلی (1387). سفرنامه برادران شرلی، ترجمه آوانس، به کوشش علی دهباشی. تهران: انتشارات نگاه.
شیرانی، زهرا، پروین پرتوی، و مصطفی بهزادفر (1396). تاب­آوری فضایی بازارهای سنتی (موردپژوهی: بازار قیصریه اصفهان). مجله باغ نظر14 (52): 49-58.
صادقی، سامان، و حمیدرضا صارمی (1395). سیر تحولات شکلی معماری بازارهای ایرانی از دوره قاجار تاکنون (از بازار سنتی دیروز تا مراکز تجاری امروز؛ نمونه موردی بازارهای تهران). مطالعات جغرافیا، عمران و مدیریت شهری2 (4): 129-143.
صیامی، قدیر، اکرم اختری­تکله، و محمدعلی خانی­زاده (1394). سنجش معیارهای سرزندگی اقتصادی بازارهای تاریخی ایران با رویکرد بازآفرینی. فصلنامه آمایش محیط (34): 1-26.
طبسی، سیدموسی­الرضا (1395). توسعه حفاظت­مبنای کالبدی- اجتماعی محله گلستان سبزوار با استفاده از ظرفیت­های گردشگری فرهنگی و تولیدات محلی. پایان­نامه کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافت­های تاریخی، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
عابدسعیدی، ژیلا، و فروزان آتش­زاده شوریده (1389). روش­های جمع آوری اطلاعات در پژوهش­های تاریخی. تهران: مجلۀ دانشکده پرستاری ارتش جمهوری اسلامی ایران10 (2): 16-21.
عرفان یان­سلیم، منا، و آزاده اصغر­زاده (1392). بازشناسی جایگاه بازار سرشور در ساختار کنونی شهر مشهد. نشریه هفت­شهر4 (43و44): 17-29.
عمید، حسن (1332). فرهنگ فارسی عمید. تهران: انتشارات راه رشد.
عیساوی، چارلز فلیپ (1362). تاریخ اقتصادی ایران در دوره قاجار، ترجمه یعقوب آژند. تهران: گستره.
فلاح­فر، سعید (1389). فرهنگ واژه­های معماری سنتی ایران. تهران: انتشارات کاوش­پرداز.
فیروزی، محمدعلی، و زهرا نصرآبادی (1393). تأثیر مدرنیسم در بازار کاشان. فصلنامه توسعه اجتماعی8 (3): 53-74.
قبادیانی، ناصر خسرو (1367). سفرنامۀ ناصر خسرو، به کوشش نادر وزین­پور. تهران: چاپخانه سپهر.
قرآن کریم، سوره بقره، آیه111.
قنوات، عبدالرحیم (1389). نزاع رهبری در جاهلیت و اسلام. مشهد: نشر صالح.
کشاورزیان، آرنگ (1383). در جست­و­جوی مفهومی برای بازار. فصلنامه گفتگو (42): 141-168.
گروت، لیندا، و دیوید وانگ (1396). روش­های تحقیق در معماری. مترجم علیرضا عینی­فر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گیرشمن، رومن (1374). ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه محمد معین. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
لمبتون، آن­کاترین­سواین­فورد (1363). سیری در تاریخ ایران بعد از اسلام، ترجمه یعقوب آژند. تهران: امیرکبیر.
محمدمرادی، اصغر، و فرشته بهمنی اسکویی (1389). بازار سنتی تبلور آرمان­های شهرسازی معاصر. فصلنامه طراح (2)
محمدی ری­شهری، محمد (1384). میزان­الحکمه، ج11. تهران: انتشارات دارالحدیث.
مرصوصی، نفیسه، و محمدباقر خانی (1390). تحلیل کارکردهای اقتصادی بازار تبریز و حوزة نفوذ آن. فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی (75): 133-152.
مشگینی، ابوالفضل، و علیرضا محمدی (1386). چالش سنت و نوگرایی در بازارهای سنتی شهرها، موردپژوهی: بازار سنتی شهر زنجان. نشریه هفت­شهر2 (20): 104-122.
میرجانی، حمید (1389). استدلال منطقی به مثابه روش پژوهش. فصلنامه صفه20 (50): 35-50.
نادری، عزت­الله، و مریم سیف نراقی (1385). روش­های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی. تهران: ارسباران.
ودیعی، کاظم (1351). بازار در بافت نوین شهری. ماهنامه یغما (283): 9-19.
یدالله­پور، معصومه (1388). بازار آمل. رساله کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی. بنیاد ایران شناسی.
یزدانی، علی (1389). توسعه اقتصاد شهر با صنایع دستی و توریسم (ویژه نامه اقتصاد گردشگری شهری): 51-55.
یوسفی ­فر، شهرام، ومعصومه یدالله­ پور (1390). بررسی تحولات کارکردی بازار آمل از گذشته تا کنون. دو فصلنامه پژوهش­های انسان­شناسی ایران1 (2): 29-56.
Bonine, Michael E (2009). Waqf and its Influence on the Built Environment in the Medina of the Islamic Middle Eastern City, Berlin, New York.
Jayyusi, Salma K, Renata Holod (2008). The City in the Islamic World, 2 Vols. eds: Attilio Petruccioli and Andre Raymond. Leiden: Brill.
Keshavarzian, Arang (2007). Bazaar and State in Iran: The Politics of the Tehran. Marketplace. Cambridge: Cambridge University Press.