رمزپردازی در هنر مقدس معماری اسلامی از دیدگاه سنت گرایی با تکیه بر نظریات تیتوس بورکهارت

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد پژوهش هنر

2 استادیار دانشگاه سیستان

3 استاد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز

چکیده

چکیده
نگرش معناگرایانه یکی از مهم ترین رویکردها را به هنر و معماری اسلامی ارائه می دهد و بیان می دارد که هنر و معماری اسلامی بر حقایقی که فراتر از محدوده زمان و مکان است دلالت می کند. هنر و معماری اسلامی از منظر این گروه دارای حقیقتی فراتاریخی است که در تاریخ متجلی و آشکار شده است. اندیشمندان این دیدگاه (بورکهارت، نصر و ..)
هنر و معماری اسلامی را دارای هویتی عرفانی، اشراقی می دانستند و با نگرش معناگرا و باطنی به سراغ آن می رفتند. تیتوس بورکهارت که وابسته به جریان سنت گراست ذات هنر و معماری اسلامی را رمزی و سمبلیک می دانست و عقیده داشت که رمز، علامت و نشانه ای قراردادی نیست، بلکه نشان دهنده قانون و سنت وجودی در آفرینش است و اساس هستی بر رمزپردازی می باشد. بورکهارت معماری را مهم ترین و برترین ظهور تجلی و رمزگرایی در میان هنرهای اسلامی می دانست. از منظر او تزیینات هندسی در معماری اسلامی اشاره بسیار روشنی بر اندیشه یگانگی و وحدت خداوند، فضاهای خالی در معماری اسلامی رمز حضور همه جایی پروردگار و در نهایت هیچ رمز و مظهری مانند نور به وحدت الهی نزدیک نیست. از اهداف این پژوهش شناخت و مطالعه رمزپردازی در معماری قدسی اسلام از دیدگاه جریان سنت گرایی و به
خصوص تیتوس بورکهارت است که به روشی توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از کتب و مقالات معتبر مورد بررسی قرار می گیرد.

واژگان کلیدِی: نگرش معناگرایانه، سنت گرایی، رمزپردازی، معماری اسلامی، تیتوس بورکهارت

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Symbolism in sacred art from the perspective of traditional Islamic architecture relying on the opinions of Titus Burckhardt

نویسندگان [English]

  • farhad Bordbari 1
  • Rahim KHobbin KHoshnazar 2
  • G.Kakaie Kakaie 3
1 MA in Art research
2 PHD in Art research oriented philosophy of art .Assistant professor university of sistan & baluchestan
3 Professor of philosophy and Islamic theology, university Shiraz
چکیده [English]

Abstract:
Meaningful attitude represents one of the most important approaches to Islamic architecture and art and states that Islamic architecture and art implies some facts that exceed from place and time limits. Islamic architecture and art from this group point of view is of super-historical realities embodied in history. Thinkers viewed the Islamic architecture and art of having mystical identity and dealt it with a meaningful attitude. Titus Burkhardt depening in traditionist movement viewed Islamic architecture and art as symbolic and secret and believed that secret is not an arbitrary sign but represents existence rule and tradition in creature and the existence is based on encoding. Burkhardt considered architecture the most important and superior emamanation appearance and encoding among Islamic arts. From his point of view geometrical decorations in Islamic architecture point to uniform thoughts of God clearly, vacancies in Islamic architecture is the secret of ubiquitous presence of God and finally there is not any secret and signs as light near to divine union. The study aims to know and study encoding in Islamic architecture and art from traditionist movement point of view specially Titus Burkhardt examined by descriptive-analytical method using valid books and articles.
Keywords: meaningful attitude, traditionism, encoding, Islamic architecture, Titus Burkhardt.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: 'meaningful attitude'
  • 'traditionism'
  • 'encoding'
  • 'Islamic architecture'
  • 'Titus Burkhardt'

مراجع

قرآن مجید
استرلین، هـ، 1377، اصفهان تصویر بهشت، ترجمه جمشید ارجمند، تهران، انتشارات فروزان روز.
اردلان، ن و بختیار، ژ، 1380، حس وحدت، سنت عرفانی در معماری ایران، ترجمه حمید شاهرخ، اصفهان، انتشارات خاک.
بورکهارت، ت، 1365، هنر اسلامی، زبان و بیان، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران، انتشارات سروش.
بورکهارت، ت، 1389، هنر مقدس (اصول و روش ها)، ترجمه جلال ستاری، تهران، انتشارات سروش.
بورکهارت، ت، 1386، مبانی هنر اسلامی، ترجمه و تدوین امیر نصری، تهران، انتشارات حقیقت.
بورکهارت، ت،1370، رمزپردازی، ترجمه جلال ستاری، تهران، انتشارات سروش.
پورنامداریان، ت، 1389، رمز و داستان های رمزی در ادب فارسی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
رحمتی، ا، 1390، هنر و معنویت (مجموعه مقالاتی در زمینه حکمت هنر)، تهران، فرهنگستان هنر.
ستاری، ج، 1372، مدخلی بر رمزشناسی عرفانی، تهران، انتشارات مرکز.
قیومی بیدهندی، م، 1390، گفتارهایی در مبانی و تاریخ معماری و هنر، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
کوپر، ج ، 1380، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، تهران، انتشارات فرشاد.
گنون، ر، 1386، کلمه و سمبل (در مجموعه جام نو و می کهن)، ترجمه سعید بینای مطلق، به کوشش مصطفی دهقان، تهران، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
لینگز، م، 1391، رمز و مثال اعلی: تحقیقی در معنای وجود، ترجمه فاطمه صانعی، تهران، انتشارات حکمت.
نصر، ح، 1388، معرفت ومعنویت، ترجمه ان شاالله رحمتی، تهران، انتشارات سهروردی.
نصر، ح، 1389، هنر و معنویت اسلامی، ترجمه رحیم قاسمیان، تهران، انتشارات حکمت.
نصر، ح،1380، هنر دینی - هنر سنتی- هنر مقدس(در مجموعه :راز و رمز و هنر دینی) ، تنظیم و ویرایش مهدی فیروزان، تهران، انتشارات سروش.
مطهری الهامی، م، 1384، هنر دینی در آراء بورکهارت، فصلنامه فرهنگستان هنر، (خیال 16).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار