انکشاف جهانِ مکان در معماری مسکونی هورامان تخت (ازمنظرهستی شناسانه)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دکتری معماری، دانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، تهران، ایران

2 استادیار و عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، تهران، ایران

3 استادیار و عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکده معماری وشهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، دماوند، ایران

چکیده

بیان مسئله: انسان برای سکنی‌گزینی و به تعبیر هایدگر باشیدن بایستی اقدام به ساختن و بنا‌کردن نماید و با این عمل (ساختن)، جهان خود را در قالب مکان به تصویر کشیده و به آن ساختار می‌دهد. باشیدن در میان آسمان و زمین به معنی «استقرار‌یافتن» در «میانه‌ی چیزها» است، یعنی عینیت‌بخشی وضعیت عمومی چونان مکانی انسان ـ ساخت. بر اساس تفکرات هایدگر، وجود آدمی زمانی می‌تواند معنادار باشد که انسان بتواند جهان را در قالب کلیتی از کیفیت های واقعی (چهارگانه) در مکان انکشاف نموده و با محیط انس بگیرد در چنین حالتی است که به سکنی‌گزینی واقعی نایل می‌آید. با توجه به اینکه معماری تنها هنر ساختن می‌باشد، می‌تواند حقیقت مکان را در قالب چهارگانه گردآوری کرده و از طریق ساختن عینی سازد.
سوال تحقیق: این مقاله در قلمرو آراء پدیدارشناسانه‌ی هایدگر در پی انکشاف جهانِ مکان در معماری مسکونی هورامان تخت درقالب جواب به دو پرسش، ١) آیا مکان هورامان تخت، جهانی را در خود جای داده است؟ و٢) اگر جهانی را در خود جای داده، با چه زبانی می‌توان آن را خوانش کرد؟ می‌باشد.
اهداف تحقیق: موضوع اصلی این پژوهش بررسی امکان دست‌یابی به حقیقت اصیل مکان و سکنی‌گزیدن در قالب انکشاف جهان در معماری مسکونی هورامان تخت می-باشد. به نظر می‌رسد هورامان تخت مکانی مقدس است که مفهوم خود را از آسمان گرفته و بر زمین می‌نشاند و بواسطه ساختن و ایجاد مکان، انسان را به اندیشیدن واداشته و جهان مردمان هورامان را درقالب چهار‌گانه (زمین، آسمان، زمینیان و آسمانیان) عیان می‌سازد.
روش تحقیق: پژوهش در حوزه‌ی روش‌شناسی، در دو حوزه‌ی کیفی و تفسیری ـ تاریخی قرار می‌گیرد. رویکرد کیفی، ریشه در پارادایم‌های تفسیری و انتقادی دارد، پژوهشگران کیفی معتقدند دنیا هیچ هستی جداگانه‌ای از فرد ندارد و هدف اصلی‌شان درک معنای است که افراد به زندگی روزمره خود می‌دهند. حوزه‌ی تفسیری پارادایم «ساخت گرا» بوده که بر پایه تفسیر و تفهم‌اند. هایدگر، فهم را وجهی از زمینه وجودی دانست که سرچشمه‌ای تاریخی و فرا تاریخی دارند. این سرچشمه به عنوان پیش فهم، هرگونه فهم ما را در امروز، شکل می‌دهد.
مهم ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش می‌تواند زمینه دگرگونی در ساختارهای امروزی مکان را فراهم آورده و مقدمات فراهم سازی حقیقت مکان را در جهت سکنی‌گزینی واقعی و ایجاد معنا شکل دهد. معماری هورامان تخت، صورت ویژه‌ای از تصویر جهان است، تصویری از محیط که زندگی در آن «روی می‌دهد» را نه به شکل انتزاعی بلکه در پیکربندی شاعرانه و قابل دریافت، حاضر می‌سازد.

چکیده تصویری

انکشاف جهانِ مکان در معماری مسکونی هورامان تخت (ازمنظرهستی شناسانه)

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The discovering of the place’s world in the residential architecture of the Hawraman Takht (from the ontological perspective)

نویسندگان [English]

  • Amir Kadkhodamohammadi 1
  • Fariborz Dolatabadi 2
  • Hadi Kaboli 3
1 Ph. D. Candidate, Department of Architecture and Urbanism, West Tehran Branch, Islamic Azad University, West Tehran Branch Iran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Architecture and Urbanism, West Tehran Branch, Islamic Azad University, West Tehran Branch Iran, Tehran, Iran
3 Assistant Professor Department of Architecture and Urbanism, Damavand Branch, Islamic Azad University, Damavand Iran
چکیده [English]

Humans for being, as Heidegger’s interpretation of the dwelling, should take action and build, and with this act (structure), he depicts the world in the form of the place and makes it a structure. Dwelling between the heavens and the earth is "settle" in "between diverse", meaning is the objectivity of the public status of as of human structure. Based on Heidegger’s thoughts, human existence can be significant when humans are able to develop the world in the form of real quality (quadrature) in the place, and to take the environment in such a situation that has gained real dwelling. Architecture is the expression of human intentions of existence in this world. Christian Norberg -Schulz believes that in order to reveal the world of work, a harmonious structure is created between the architectural language of the architectural tools and the Speech language of the habitat of existence. In his view, if we define architectural tools as "language of architecture", we mean something beyond superficial allegories. Speech language has a common underlying structure, which, according to Heidegger, is "the habitation of being." This habitat has the capacity to express various facets of the world's life. The world's life must be implemented and realized in the language of architecture. Typology, morphology and topology, together constitute the architectural language.
This article is in the realm of Heidegger phenomenological viewpoints (from the ontological perspective). This view Provides a deeper insight into the truth of the place. He believes that there is a human being in place, and if we devest the place, it means we've got existence from him. In Heidegger's view, phenomenology is a way of questioning and thinking about the existence and everything that is in front of our eyes. “In phenomenology, neither man is abstractly examined, nor the world, Rather, the main focus is on Men – in – the world. Being – in – the - world The central feature of human existence is the confirmation of the fact that everything that exists is environmental”. This research viewpoint is two methodologically, qualitative and interpretative-historical domains. The qualitative approach is rooted in interpretive and critical paradigms. Qualitative researchers believe that the world has no separate being from the individual and their main purpose is to understand the meaning that people give to their daily lives. The field of interpretation has been in the “constructivist” paradigm Based on interpretation and understanding. Heidegger saw understanding as an aspect of the ontological context that has a historical and ultrahistorical origin. This origin, as a pre-understanding, shapes any understanding we have today. The main subject of this study is the possibility of achieving the authentic truth of place and being in the form of the world discovering in a Hawraman Takht residential architecture. It seems that Hawraman Takht is a holy place that takes its meaning from heaven and places it on the earth and by making and creating a place, makes us ponder about the world of the people of Hawraman Takht (earth, heavens, mortals and divinities). It is a special form of the image of the world, presenting an image of the environment in which life "takes place" not in an abstract but in a poetic and conceivable configuration. The findings of this research can provide a field of transformation in today's structures and the preparation of the truth of location in the direction of actual and the creation of meaning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phenomenology
  • residential architecture of the Hawraman Takht
  • Ontology
  • Place
  • world
  • quadrature
احمدی، بابک. ١٣٧٧. مدرنیته و اندیشه های انتقادی. تهران: مرکز.
احمدی، بابک. ١٣٩٦. هایدگر و تاریخ هستی. تهران: مرکز.
اردلان، نادر و لاله بختیار. ١٣٩٦.حس وحدت،نقش سنت عرفانی در معماری ایرانی .ترجمه: جلیلی، ونداد. تهران : انتشارات علم معمار.
الکساندر، کریستوفر.‌١٣٨٢ .معماری و راز جاودانگی، ترجمه: مهرداد قیومی بیدهندی. تهران :‌انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
الکساندر، کریستوفر.‌١٣٩٤‌.سرشت نظم)جلد اول(‌ترجمه : رضا سیروس صبری. تهران : انتشارات پرهام نقش.
امامی کوپائی، سمانه؛ نوروز برازجانی، ویدا و صافیان، محمد جواد: ١٣٩۷. پدیدارشناسی، پاسخی به مسأله روش در فهم چیستی معماری (‌پیشامدرن سنتی). مجله باغ نظر،١٥ (٦٥) : ٢٤ـ١٣.
باشلار، گاستون. ١٣٩۲. بوطیقای فضا. ترجمه­ی: کمالی، مریم و شیربچه، مسعود. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. ١٣٩١. اورامان تخت: یادگاری از گذشته، میراثی برای آینده. تهران: انتشارات بنیاد مسکن.
پرتوی، پروین و باقریان، محمدصابر. ١٣٩٥. بررسی مقایسه ای- تطبیقی معنای مرکز در آراء مکتب اصفهان و اندیشه هایدگر. مجله باغ نظر،١٤ (٤۸) : ٣٠ـ١٧.
پرتوی، پروین. ١٣٩٢. پدیدارشناسی مکان. تهران : موسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن».
پورجعفر، محمدرضا؛ صادقی، علیرضا و یوسفی، زاهد. ١٣٨٨. بازشناسی اثر معنا در جاودانگی مکان نمونه موردی: روستای هورامان تخت کردستان. فصلنامه مسکن و محیط روستا، ۲۸ (۱۲۵): ۱۷- ٢.
تسومتور، پتر. ١٣٩٤. رهیافت پدیدار شناسی در اندیشه­ی پیتر زومتور. ترجمه و گردآوری: مرتضی نیک فطرت، سیده صدیقه میرگذارلنگرودی. تهران: علم معماررویال.
تومبلی، رابرت. ١٣٩٦. لویی کان متون اصلی. ترجمه؛ محمدرضا رحیم زاده ؛ مهنام نجفی و سیده میترا هاشمی. تهران: نشر علمی.
جمادی، سیاوش. ۱۳۸۵. زمینه و زمانۀ پدیدارشناسی. تهران. نشر ققنوس.
حمه جانی، یوسف؛ بایزیدی، قادر و سحابی، جلیل. ١٣٩٦. مطالعه کیفی دلالت‌های معنایی معماری هورامان تخت از منظر نشانه شناسی. مجله باغ نظر،  ١٤ (٥٧) : ٦٢ـ٤٥.
خدادادی، محمدرضا؛ گرکانی، سیدامیرحسین؛ کریمیان اقبال، جواد. ١٣٩۴. گونه شناسی مسکن روستایی استان کردستان. تهران: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
دریایی، نسیم. ١٣٨٨. روستای هورامان تخت نسبت کالبد روستا با بستر جغرافیایی و فرهنگی آن، پایان نامه کارشناسی ارشد؛ دانشکده معماری و شهرسازی، گروه تاریخ معماری و مرمت، دانشگاه شهید بهشتی.
شاهچراغی، آزاده و بندرآباد، علیرضا.١٣٩٤. محاط در محیط: کاربرد روان شناسیِ محیطی در معماری و شهر سازی. تهران: سازمان جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
شرفکندی، عبدالرحمن (هه‌ژار). ١٣٨١. فرهنگ کردی ـ فارسی (هه نبانه بورینه). تهران: انتشارات سروش.
صافیان، محمد جواد و انصاری، مائده. ١٣٩٣. بررسی شرایط امکان تحقق حقیقت مکان و سکنی گزیدن. مجله پژوهش های هستی شناختی، ٣(٦) : ٧۶-٥٧.
طهوری، نیر. ۱۳۹۶. آموختن از هایدگر: پدیدارشناسی در معماری تأثیر فلسفه هایدگر در نظریه پردازی معماری: هویت مکان در نظریات کریستین نوربرگ شولتس و کریستوفر الکساندر.
فدائی­نژاد بهرامجردی، سمیه؛ حناچی، پیروز؛ رمضانی، لاله و نظام، مهدیار. ۱۳۹۶. بازشناسی مفهوم ارزش در حفاظت منظر فرهنگی اورامان تخت. فصلنامه پژوهش های انسان شناسی ایران، ۷(۱) : ٥٠-٣١.
گروت، لیندا و وانگ، دیوید.۱٣۹٢. روش های تحقیق در معماری. ترجمه: علیرضا عینی فر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران
محمودپور، رئوف. ١٣٩٤. پیرشالیار و جشن باستانی پیر در هورامان . تهران: نشر احسان.
محمودی، محمد. ١٣٩٥. فرهنگ جغرافیایی هورامان. سنندج : انتشارات کردستان.
معماریان، غلامحسین؛ عظیمی، سیروان و کبودی، مهدی . ۱٣۹٣. ریشه‌یابی کاربست رنگ آبی در پنجره‌های ابنیه مسکونی (‌نمونه موردی ابنیه مسکونی اورامان‌) . فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی ، ۱ (٣) :  ۵٩ ـ ٤٦ .  
نوربرگ شولتز، کریستیان.١٣٨١. مفهوم سکونت: به سوی معماری تمثیلی. ترجمه محمود امیریاراحمدی. تهران : نشر آگه.
نوربرگ شولتز، کریستیان.١٣٨٢. معماری: معنا و مکان. ترجمه ویدا نوروز برازجانی. تهران : نشر جان جهان.
نوربرگ شولتز، کریستیان.١٣٨٨. روح مکان به سوی پدیدارشناسی معماری. ترجمه: محمد رضا شیرازی. تهران: رخ دادنو.
نوربرگ شولتز، کریستیان.١٣٩١ . معماری: حضور، زبان و مکان. ترجمه: علیرضا سید احمدیان. تهران: انتشارات نیلوفر.
نوربرگ شولتز، کریستیان.١٣٩٣ . معنا در معماری غرب. ترجمه: مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: موسسه ترجمه و نشر آثار هنری «متن».
هایدگر، مارتین. ١٣٧٧. هرمنوتیک مدرن، مقاله­ی ساختن باشیدن اندیشیدن. ترجمه­ی بابک احمدی، مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: نشر مرکز.
هایدگر، مارتین. ١٣٨١. شعر زبان و اندیشه­ی رهایی: هفت مقاله از مارتین هایدگر، همراه با زندگینامه­ی تصویری هایدگر. ترجمه عباس منوچهری. تهران: نشر مولی.
Seamon, D. (2017), Architecture, Place, and Phenomenology: Buildings as Lifeworlds, Atmospheres, and Environmental Wholes, a chapter in Janet Donohoe (ed.), Phenomenology and Place (pp. 247-263). Lanham, MD: Roman and Littlefield.
Heidegger, Martin; (1971), “Building Dwelling Thinking” in: Poetry, Language, Thought ; trans. Albert Hofstadter; New York, Harper & Row.
Seamon, D. (2000). A Way of Seeing People and Place: Phenomenology in Environment-Behavior Research. In S. Wapner, J. Demick, T. Yamamoto, and H Minami (Eds.), Theoretical Perspectives in Environment-Behavior Research (pp. 157-78). New York: Plenum
Seamon, D. (2013), Lived bodies, place, and phenomenology: implication for human rights and environmental justice, Journal of human rights and environment, 4(2):143-166.