شناخت پیکره بندی فضایی در خانه های سنتی و معاصر با استفاده از تکنیک نحو فضا(مطالعه موردی : محله صوفیان بروجرد)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه معماری دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول، ایران

2 استادیار گروه معماری دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول، ایران

3 استادیار گروه مهندسی عمران و معماری، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه تربت حیدریه، ایران

چکیده

بیان مساله: گرایشات روزافزون به شناخت شیوه‌های طراحی محیط معماری درگذشته، در بین نظریه‌پردازان هنر و معماری را می‌توان حاصل تغییر فرآیند ساخت‌وساز از گذشته تا به امروز دانست. یکی از روش‌هایی که به خوانش و فهم معماری سنتی و معاصر کمک می‌کند شناخت پیکره‌بندی فضایی است. پیکره‌بندی فضایی بر شکل‌گیری روابط فضایی منسجم در یک مجموعه برای رفع نیاز کاربران و آسایش و آرامش آن‌ها تأکید دارد در حقیقت پیکره‌بندی فضایی خانه در یک منطقه می‌تواند الگوهای مختلف نشات گرفته از گذر زمان در یک منطقه را نشان دهد.بنابراین با استفاده از مفهوم پیکره‌بندی فضایی می‌توان تغییرات به وجود آمده درگذر زمان و همچنین سیر تحول خانه از سنتی به معاصر را در یک منطقه و ناحیه را مشاهده کرد.
سؤال تحقیق: آیا می‌توان با استفاده از مفهوم پیکره‌بندی فضایی،ساختار خانه‌های سنتی و معاصر بروجرد در محله صوفیان را شناسایی کرد؟. تفاوت‌های ساختاری پیکره‌بندی‌فضایی در خانه‌های سنتی و معاصر محله صوفیان شامل کدام ویژگی‌های شاخص است؟
اهداف تحقیق: این پژوهش باهدف مشخص کردن تغییرات پیکره‌بندی فضایی در خانه‌های سنتی و معاصر در محله صوفیان بروجرد به دنبال شناخت این تغییرات و دگرگونی‌های خانه‌ها درگذر زمان در این محله می‌باشد.
روش تحقیق: روش انجام این پژوهش ترکیبی می‌باشد به‌گونه‌ای که روش‌های تحلیلی توصیفی و استدلال منطقی را در برمی‌گیرد درواقع ابتدا با استفاده از مشاهده، برداشت میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای مطالب و نقشه‌های موردنظر به‌دست‌آمده و در مرحله بعد نقشه‌ها در نرم‌افزار UCL Depth Map 10 که نرم‌افزار تخصصی چیدمان فضا است آنالیز و تحلیل‌شده و نتیجه بیان می‌شود.
مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در خانه‌های معاصر فضای عمومی و خصوصی با یکدیگر تداخل پیداکرده‌اند و دیگر قابل‌تفکیک و ارزش‌گذاری نیستند. اتاق‌های چند عملکردی پیشین به اتاق‌های تک عملکردی که تحت تأثیر فردگرایی و نوع اشیاء و مبلمان است، تبدیل‌شده‌اند. ورودی‌ها مانند قبل ایجاد حریم نمی‌کنند و دید محدود از کوچه به درون تبدیل به‌نوعی فضای ارتباطی بدون مفصل شده است.همین موارد به معنی وجود آمدن تغییرات زیادی در خانه‌های معاصر محله صوفیان درگذر زمان می‌باشد.

چکیده تصویری

شناخت پیکره بندی فضایی در خانه های سنتی و معاصر با استفاده از تکنیک نحو فضا(مطالعه موردی : محله صوفیان بروجرد)

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Space Configuration Cognation in Contemporary and Traditional Housing using Space Syntax Technique (Case Study: Borujerd Sufian Neighborhood)

نویسندگان [English]

  • farhad chegeni 1
  • Mohammad Didehban 2
  • PEDRAM HESSARI 3
1 M.S.c of Architecture, Department of Architecture, Faculty of Architecture and Urban Planning, Jundi-Shapur University of Technology, Dezful, Iran
2 Department of Architecture, Jundi-Shapur University of Technology, Dezful, Iran
3 -Assistant professor,Technical Engineering Faculty,University of Torbat Heydarieh, Torbat Heydarieh, Iran
چکیده [English]

Increasing trends in the design of architectural environments in the past, among art and architecture theorists, can be seen as the result of a change in the construction process from the past to the present. One of the methods that helps to read and understand architecture from the past to the present is spatial configuration. Spatial configuration emphasizes the formation of coherent spatial relationships in a set to meet the needs of users and their comfort and convenience. Therefore, using the concept of spatial configuration, we can see the changes that have taken place over time in housing, as well as the evolution of housing from traditional to contemporary in a region and region. To understand and explain spatial configuration, one must look for a suitable method that meets environmental characteristics. In order to quantify and make more tangible understanding of spatial configuration, the method of spatial arrangement is used. It is in this neighborhood over time the historical context of Boroujerd consists of four neighborhoods, including Dodangeh, Sufian, Qadqun, and Yakhchal. Due to its antiquity, Sufian neighborhood is the oldest neighborhood in the city and has the most historically qualified houses. For this purpose, ten houses in this historical context, which includes five Qajar period and the other five are contemporary, selected so that changes in the level of their spatial configuration can be recognized over time. The method of conducting this research is a combination and in fact it includes descriptive analytical methods and logical reasoning. In simple language, this research is divided into two main parts in terms of research method. The first part of the research, which has a qualitative approach, consists of two steps. The first step involves library and documentary studies. In this step, by referring to first-hand sources and documents, the concepts of housing, spatial configuration and spatial arrangement method, as well as the research platform, which is the city of Boroujerd and the Sufi neighborhood, are identified. The second step also includes observation and the harvest is field. In this step, according to the research topic, ten traditional and contemporary houses of Boroujerd Sufi neighborhood have been randomly selected, of which five are related to the Qajar period and five are the number of the period. Contemporary and recent years have been selected. The second part includes a quantitative approach. In this section, the maps of selected houses on different scales are analyzed by space configuration. This method is obtained after modeling the maps in Auto Cad software, and the maps are entered into the UCL Depth Map 10 software. This software calculates the space configuration variables for each part of the house. Slowly and ultimately, using logical reasoning, the results are expressed. The research findings show that in public housing, public and private spaces have interfered with each other and are no longer separable and valuable. The former multifunctional rooms have been converted into single-function rooms that are influenced by individualism and the type of objects and furniture. The entrances do not create privacy as before, and the limited view from the alley into the interior has become a kind of communication space without details. This means that there are many changes in the contemporary housing of the Sufian neighborhood over time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Traditional Housing
  • Contemporary Housing
  • Spatial configuration
  • Space Syntax
  • Borujerd Sufian Neighborhood
بروجردی، سارا(1386)، سازماندهی محله صوفیان بروجرد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران. ganj.irandoc.ac.ir    
جعفری، مژگان(1397)، بررسی اثرات پیکره بندی فضایی بر جدایی گزینی اجتماعی در بافتهای فرسوده)طراحی نمونه موردی در بافت فرسوده گلستان(، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه حکیم سبزواری. ganj.irandoc.ac.ir    
حسینی غیاثوند، ابوالفضل و سهیلی، جمال­الدین(1397). بررسی نقش مؤلفه های کالبدی محیط در اجتماع پذیری فضاهای فرهنگی با استفاده از تکنیک چیدمان فضا، مورد مطالعاتی: مجتمع های فرهنگی دزفول و نیاوران، آرمان­شهر، شماره 25، ص 373-361www.sid.ir.
حیدری، علی اکبر، قاسمیان اصل، عیسی و کیایی، مریم(1396)، تحلیل ساختار فضایی خانه های سنتی ایران با استفاده از روش نحوفضا مطالعة موردی: مقایسة خانه های یزد، کاشان و اصفهان، شهر ایرانی و اسلامی، شماره 28، ص 33-21. www.sid.ir.
حزین، حسین(1351)، دورنمایی از شهرستان بروجرد، خرم­آباد: نشر دانش. www.iketab.ir
رجایی، عباس، زیاری، کرامت­اله، عباسی­فلاح، وحید و همکاران (1397).ارزیابی الگوی جرایم سرقت بر اساس پیکره­بندی­فضایی(مطالعه موردی: شهر ورامین)، پژوهش­های دانش انتظامی، شماره 2، ص 66-34. www.ensani.ir
زارعی، سعیده و یگانه، منصور(1398)، تحلیلارتباط همگنی و توزیع­پذیری با پایداری روابط اجتماعی در فضاهای خانه­های سنتی ایران (مطالعه موردی:کاشان)،معماری و شهرسازی، شماره1، ص 112-99. 10.22061/jsaud.2019.4246.1282
سیادتان، سعیدرضا و پورجعفر، محمد رضا(1393)، آزمون کاربرد گراف توجیهی در معماری ایرانی-اسلامی)نمونه­های موردی: خانۀ رسولیان یزد، خانه­ای در ماسوله(، نقش جهان، شماره 3، ص42-27 http://journals.modares.ac.ir/article-2-4527-fa.html
علیتاجر، سعید، سعادتی­وقار، پوریا، حیدری، احمد و همکاران(1398)، سنجش اجتماع پذیری محیط شهری از طریق تطبیق نقشه های شناختی و نقشه های پیکر هبندی فضایی، آرمان شهر، شماره 27، ص109-99. 10.22034/aaud.2019.92452
کمال­پور، حسام، معماریان، غلامحسین، فیضی، محسن و همکاران(1391). ترکیب شکلی و پیکره­بندی­فضایی در مسکن بومی: مقایسه تطبیقی عرصه­بندی فضای مهمان در خانه­های سنتی کرمان، مسکن و محیط روستا، شماره 138، ص16-2 . http://jhre.ir/article-1-404-fa.html
ملازاده، عباس، وحید، بارانی پسیان ،محمد، خسروزاده(1391). کاربرد چیدمان فضایی در خیابان ولیعصر شهر باشت، مدیریت شهری، شماره 29، ص 90-81. https://novinshahrsaz.ir/?p=7764
Al-Sayed, Turner, A.; Hillier, B.; Linda, S. & Penn, A. (2018) Space Syntax Methodology, Bartlett School of Architecture, UCL, London. www.ucl.ac.uk
Alitajer, S., & Nojoumi, G. M. (2016). Privacy at home: Analysis of behavioral patterns in the spatial configuration of traditional and modern houses in the city of Hamedan based on the notion of space syntax. Frontiers of Architectural Research, 5(3), 341-352. www.scipedia.com
Figueiredo, L. (2005). Mindwalk 1.0–Space Syntax Software. Brazil. Laboratório deEstudos. www.scribd.com
Friedrich, E., Hillier, B., & Chiaradia, A. (2009). Anti-social behaviour and urban configuration using space syntax to understand spatial patterns of socio-environmental disorder. www.discovery.ucl.aciek
Hanson, J., & Zako, R. (2007). Communities of co-presence and surveillance: how public open space shapes awareness and behaviour in residentialdevelopments. www.discovery.ucl.aciek
Hillier, Bill (2007) Space Is The Machine, Electronic Edition, and Press Syndicate of The University of Cambrige: Cambige. www.discovery.ucl.aciek
Hillier, B. (2008). Space and spatiality: what the built environment needs from social theory. Building Research & Information. 36(3), 216-230. www.tandfonline.com
Hillier, B., & Vaughan, L. (2007). The City as one thing. Progress in Planning, 67(3), 205-230. www.discovery.ucl.aciek
 Jeong, S., Lee, T. and Ban, Y. (2015). Characteristics of spatial configurations in Pyongyang, North Korea. Journal of Habitat International, 47: 148-157. www.ucl.ac.uk
King, P., Alder shot, Ash gate (2005). A social philosophy of hosing, Habitat International, 29: 611-388. www.ehquidad.org
Kim, H.K., & Sohn, D.W. (2002). An Analysis of the Relationship between Land Use Density of Office Buildings and Urban Street Configuration; Case Studies of Two Areas in Seoul by Space Syntax Analysis. Cities, 19(6), 409- 418. www.researchergate.net
Klarqvist, Björn, (1993), a Space Syntax Glossary. Nordisk Arkitekturforskning, 2. www.arkitekturforskning.net
Mohareb, N. I. (2009). Street morphology and its effect on pedestrian movement in historical Cairo. Cognitive processing, 10(2), 253-256. www.springer.com
Montello, D. R. (2007). The contribution of space syntax to a comprehensive theory of environmental psychology. In Proceedings of the 6th International Space Syntax Symposium, _Istanbul, iv-1–12. www.springer.com
Ozaki, R. (2002). Housing as a reflection of culture: Privatised living and privacy in England and Japan. Housing studies, 17(2), 209-227. www.researchergate.net
Perugia, I., Pietra, P., & Russo, A. (2016). A plane wave virtual element method for the Helmholtz problem. ESAIM: Mathematical Modelling and Numerical Analysis, 50(3), 783-808. www.esaim-m2an.org
Pinelo, J., & Turner, A. (2010). Introduction to UCL depthmap 10. UCL VR Centre for the Built Environment. www.ucl.ac.uk
Rodriguez, C., Lima Sakr, F., Griffiths, S. and Hillier, B. (2012). The relationship of spatial configuration and socio‐economic conditions in São Paulo, Brazil. Proceedings of the Eighth International Space Syntax Symposium, Santiago de Chile. www.researchergate.net