بررسی رویکردهای بازسازی در معماری پس از جنگ

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معماری-دانشکده معماری و هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

بیان مساله: در طول تاریخ، جنگ و تاثیرات آن، باعث تغییر و یا تخریب ساختار شهرها و آثار معماری شده است. امروزه نیز شهرها مصون از آسیب جنگ (یا حوادث مخرب مشابه) نیستند، بنابراین بررسی رویکردهای بازسازی در معماری پس از جنگ ضروری به نظر می‌رسد.
سوال تحقیق: چگونگی اثرگذاری جنگ بر کالبد شهرها و شناخت نحوه بازسازی پس از آن، سوال اصلی پژوهش حاضر است که پاسخ به آن می‌تواند در حوادث مخرب راه‌گشا باشد.
اهداف تحقیق: هدف این مقاله شناسایی و دسته‌بندی انواع رویکردهای بازسازی پس از جنگ است.
روش تحقیق: برای دستیابی به هدف فوق، ضمن معرفی نسل‌های مختلفی از جنگ، تاثیرات آن‌ها برساختار شهرها مشخص شده است. سپس نحوه بازسازی‌ هر نسل با روش مصداق‌پژوهی مورد مطالعه قرار گرفته و در ادامه بررسی‌های تطبیقی میان نحوه بازسازی هرکدام از نمونه‌ها انجام شده است. شهرهای برلین، هیروشیما، لندن، ورشو، بیروت و شهرهای آسیب‌دیده‌ی ایران به عنوان نمونه‌های پژوهش انتخاب شده‌اند. انتخاب مصادیق براساس نوع آسیب در جنگ و بکارگیری رویکردهای مختلف بازسازی در راستای پاسخ به سوالات و اهداف پژوهش بوده است.
مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: مطالعات مرحله اول پژوهش مشخص کرد که جنگ‌ها در شش نسل (با توجه به نوع سلاح‌ها) بر ساختار معماری و شهر تاثیرگذار هستند. جنگ‌های بدوی و نسل اول، تاثیرات حداقلی (کوتاه‌مدت) بر ساختار شهر و معماری داشته‌اند و بیشترین تخریب‌ها در جنگ‌های نسل دوم و سوم صورت گرفته است. جنگ‌های نسل چهارم و پنجم نیز جنگ‌های فرهنگی و سایبری هستند که تاثیرات آن در درازمدت برساختار شهرها مشخص می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بازسازی‌های پس از تخریب جنگ‌ها در قالب سه دسته‌بندی کلی شامل «الگویابی مجدد، بدون درنظر گرفتن سابقه قبلی»، «دوباره‌سازی، مشابه گذشته» و «باززنده‌سازی، آثار براساس شرایط جدید و با توجه به سابقه تاریخی» هستند. بدین ترتیب که بازسازی پس از جنگ‌های بدوی و نسل اول (با توجه به عدم تخریب کالبد در حین جنگ) با استفاده از رویکرد «باززنده‌سازی براساس شرایط جدید» در کوتاه‌مدت و «الگویابی مجدد» در بلندمدت صورت گرفته است. بازسازی پس از جنگ‌های نسل دوم و سوم (با توجه به حجم فراوان تخریب) بیشتر با بکارگیری رویکردهای «الگویابی مجدد» و «دوباره‌سازی» در کوتاه‌مدت و رویکرد «باززنده‌سازی» در بلندمدت بوده است. همچنین با توجه به ماهیت جنگ‌های نسل چهارم و پنجم پیشبینی می‌شود تاثیرات این سبک از جنگ‌ها در بلندمدت به دنبال «الگویابی مجدد» برای اعمال تغییرات فرهنگی در جوامع هدف باشند.

چکیده تصویری

بررسی رویکردهای بازسازی در معماری پس از جنگ

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating reconstruction approaches in postwar architecture

نویسنده [English]

  • Razieh Labibzadeh
Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of, Architecture and Art, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran
چکیده [English]

Research Problem: Throughout history, war and its consequences have caused the change or destruction of urban structures and architectural monuments, and their impacts have continued to exist in future eras. Nowadays, cities are not safe from war damages (or similar destructive events) and may be conflicted or destroyed due to different political, economic, and social problems; therefore, the evaluation of reconstruction approaches in architecture, after wars, seems necessary. This research aims to determine the effects of war on architecture and urbanization, it’s seeks to find the best ways to rebuild destroyed cities and villages.
Research Question: How wars affect the architecture of cities and the method of reconstruction afterward are the main questions of the present research, the answer to which can prove helpful in destructive events and provide scientific solutions based on an organized plan to prepare for and confront unpredictable events.
Research Method: The purpose of this article is to recognize and classify the types of reconstruction methods after wars. In order to achieve the above purposes, in addition to introducing different generations of wars, their effects on urban structures are specified. Then, the method of each generation’s reconstruction is studied through sample studies. Further, the samples’ reconstruction methods are comparatively evaluated. In addition to evaluating historic wars, such as Alexander’s assault on Iran, Crusades, the Muslims conquest of Persia, and Mongol’s attacks, Cities of Berlin, Hiroshima, London, Warsaw, Beirut, and damaged cities of Iran are chosen as research samples. The samples are chosen based on the type of damage during the war and the application of different reconstruction methods, in order to answer the questions and purposes of the research.
The Most Important Results and Conclusion: The first stage of the research showed that wars affect architectural and urban structures in six years (based on the type of weaponry used in each period of war). The weapons of primitive and first-generation wars were weapons, such as bow, sword, and primitive firearms (in the first generation), and had minimum (short-term) impacts on urban and architectural structures. Most destructions are attributed to the second and third generation of wars, in these generations of wars; destruction of the cities was one of the warriors’ approaches to victory. The fourth and fifth-generation wars are cultural and cyber warfare, the effects of which on urban structures will appear in the long-term. The results from the research show that constructions after wars are classified into three general categories: remodeling regardless of previous background, rebuilding as before, revitalization, and adaptation of monuments considering new conditions and historical background. Reconstructions after primitive and first-generation wars (given there was no architectural damage) were carried out through the method of revitalization based on new conditions, in the short-term, and the method of remodeling in the long-term. Reconstructions after second and third-generation wars (due to extreme damage) were mostly carried out through remodeling and rebuilding methods in the short-term, and revitalization method in the long-term. Economy and politics are known as effective and deterministic factors in this generation’s reconstruction. Also, given the nature of fourth and fifth-generation wars, it is predicted that the effects of this style of war are after remodeling in the long-term, in order to enforce cultural changes in target societies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Architecture
  • Generations of War
  • Remodeling
  • Rebuilding
  • Revitalization
احمدیان­دیوکتی، محمدمهدی.1397. راهبردهای موثر در تحقق پیچیدگی اقتصادی: کاربرد الگوسازی­ساختاری-تفسیری. فصلنامه اقتصاد و الگوسازی،(4):146-121. https://www.edub.ir/data/media/contents/images/5d51127ea56ab.pdf
آراسته، ناصر.1389.کلیاتی از جنگ و مواردی از دفاع­مقدس. تهران:انتشارات ایران سبز.
ایمانپور، محمدتقی.1393. دو روایت از به آتش کشیده­شدن تخت­جمشید، ایسنا. (26/01/1393). https://www.isna.ir/news/93012610194
بلاذری، احمدابن­یحیی.1337.فتوح­البلدان. ترجمه محمدتوکل. تهران:نشر نقره.
بنه­ولو، لئوناردو.1372. تاریخ معماری مدرن، ترجمه سیروس باور. تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
بینام.1361. اهداف و برنامه­های شورای عالی بازسازی.جهاد. (38):18-19. http://ensani.ir/file/download/article/20120426092213-2176-265.pdf
پوراحمد، احمد.1377. ابعاد جغرافیایی خسارت­های جنگ تحمیلی.پژوهش­های جغرافیایی. شماره35: 81-94. https://journal.ut.ac.ir/article_17223_74f26cd25cf98272a9f8ee34dcb44af5.pdf
تبریزی، محمد.1371.گزارش مطالعات مقدماتی طرح بررسی اثرات خودکشی در منطقه ایلام. تهران:مرکز مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
جیجونیو، تیموتی.1388. تاریخ نظامی و جنگ­های نسل چهارم. ترجمه داوود علمایی.مطالعات بسیج. (44):129-158. http://ensani.ir/file/download/article/20120329103724-2080-28.pdf
حبیبی، محسن.1393. از شار تا شهر. تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
حجت، مهدی.1390. معماری ظرف زندگی. سوره. (50-51):204-207. http://ensani.ir/file/download/article/20140318124121-9907-36.pdf
حیدری، کیومرث، عبدی، فریدون.1391. جنگ آینده و مشخصات آن با تحلیلی بر دیدگاه برخی صاحب نظران غربی. مدیریت نظامی. (48):43-76. http://jmm.iranjournals.ir/article_3357_a8856de1b05ae35688232b50799f2dbb.pdf
دورانت، ویلیام­جمیز.1337. تاریخ و تمدن،جلد1. ترجمه گروه مترجمان. تهران:انتشارات اقبال.
دورک، دانا.پی.1394. برنامه­دهی معماری، ترجمه امیرسعید محمودی. تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
رستمعلیزاده، ولی­الله، قاسمی­اردهائی، علی.1391، آثار و پیامدهای مهاجرت­های جنگ تحمیلی در جامعه ایران. دفاع مقدس.(2):59-80. https://www.virascience.com/article/94416/
رضایی، عبدالرئوف.1386. نقش جنگ­های صلیبی در انتقال تمدن اسلامی به غرب. قم:انتشارات­علوم اسلامی.
رویوران، حسین.1385. دستاوردهای پیروزی حزب­الله در جنگ 33روزه. مطالعات راهبردی جهان اسلام.(26):32-40. http://noo.rs/7WZ5X
سبحانی­فر، محمدجواد، نوروزی، روح­الله.1391. از تهاجم فرهنگی تا جنگ نرم و راهکارهای مقابله با آن از منظر مقام معظم رهبری. پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی. (5):89-117. http://noo.rs/QLeE3
سبیب، رحیم.1350، اخبارالدوله العباسیه و فیه اخبارالعباس و اولاده، ترجمه عبدالعزیزدوری، قاهره:دارالطلیعه.
سپهر، مسعود.1381. ژاپن و سیاست­های اقتصادی جنگ. ماه تاریخ و جغرافیا.(56):122-125. http://ensani.ir/file/download/article/20120426105600-4034-504.pdf
ستاریخواه، علی.1395. ماهیت صحنه جنگ ترکیبی آینده احتمالی علیه جمهوری­اسلامی­ایران در افق1404. آینده­پژوهی دفاعی.(1):27-44. http://www.dfsr.ir/article_21930_6d7abc0a0236d8e7b8d87f910f3b1d22.pdf
شادی­طلب، ژاله.۱۳۷۲. تجربه مدیریت فاجعه در کشورهای در حال توسعه. تهران:بنیاد مسکن انقلاب­اسلامی.
غفوروف، باباجان.۱۳۷۷، تاجیکان، تاریخ­قدیم، قرون وسطی و دوره نوین، جلد اول­ودوم. دوشنبه:سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
قبادیان، وحید.1391.معماری معاصر غرب. تهران:دفتر پژوهش­های فرهنگی.
کلهرنیا، بیژن.1391. بازسازی قصرشیرین از داستان تا واقعیت. هنرهای زیبا.(4):71-80. https://journals.ut.ac.ir/article_36367_79532bee5989f83b02e3d7902cf2b5c5.pdf
کوپ، آناتول، بوشه،فردریک، پولی،دانیال1366. معماری بازسازی. تهران:مرکز تحقیقات ساختمان­ومسکن.
ماله، آلبر، ایزاک، ژول.1384. تاریخ قرون وسطی، ترجمه عبدالحسین هژیر. تهران:سمیر.
مخبر، حسن.1364. به بازسازی و نوسازی مناطق جنگ­زده چگونه بنگریم. جهاد.(83):12-19. http://ensani.ir/file/download/article/20120426092730-2176-654.pdf
مطوف، شریف.1383. تحلیل روند بازسازی آبادان و خرمشهر از دیدگاه‌های نظری. باغ نظر.(1):85-103. http://www.bagh-sj.com/article_1496_bbc9912b289900f9caa9fffe2a1a26cf.pdf
نقی­زاده، محمد.1379. صفات شهر اسلامی از نگاه قرآن کریم. صحیفه مبین.(5):4-40. http://noo.rs/oeHiG
نمازیان، علی، قارونی، فاطمه.1392. حلقه گمشده روانشناسی محیط در آموزش معماری. انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران.(5):121-131. http://www.iust.ac.ir/files/sau/Doc/maghalat/10n5.pdf
وفرید، جیووانیتی.1355. هیروشیما چرا و چگونه با بمب اتمی ویران شد. گوهر.(40):333-337. http://ensani.ir/file/download/article/20120326161554-4024-479.pdf
ویل، لارنس­جی، کامپانلا، توماس­جی.1397. شهر از نو، ترجمه نوید پورمحمدرضا، تهران:نشر اطراف.
Allen,T. 1996. In search of cool ground.Genova: Africa World Press.
Axworthy,M. 2006. The Sword of Persia: NaderShah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant Hardcover. London:  I.B.Tauris.
Beevor,A. 2002. Berlin:The Downfall 1945. London:Viking Press.
Bevin, E. 2015, Message for Monsieur Schuman from Mr Bevin. CVCE journal,(19):30-41. https://www.cvce.eu/content/publication/1999/2/2/0fc42bca-95ef-4f07-bf54-2c23d3e015a2/publishable_en.pdf
Blaikie,P. 1994, At Risk Natural Hazards, Peoples Vulnerability, and Disasters. New York:Routledge.
Calame,J. 2005. Post-war reconstruction: concerns, models and approaches. Minerva Parters,(6):1-59. https://core.ac.uk/download/pdf/56704076.pdf
Comerio,M. 1998, Disasters Hits Homes, New Policy for Urban Housing Recovery, London:University of California.
El-Masri,S. & Kellett,P. 2001. Post-war reconstruction. Participatory approaches to rebuilding the damaged villages of Lebanon:a case study of al-Burjain. Habitat International,(4):535-557. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0197397501000236
Elnur,I. Elrasheed,F. & Yacoub,Y. 1993. Some aspects of survival: strategies among the Southern Sudan displaced people in Greater Khartoum. Saarbncken: Verlag Breitenbach Publishers.
Fresma,H. 1979. After Event: Areas Following Natural Disasters, Beverly Hills, California:Sage Publication.
Gavin, P. 2004. World War2 in Europe. San Diego:Lucent Books.
Hass,J. & Kates,M. 1977. Recovery after Disaster, Cambridge:MIT Publication.
Henderson,D. 2009. German economic miracle. World Economy Newspaper,(1912):27-28. https://www.investopedia.com/articles/economics/09/german-economic-miracle.asp
Horne,A. 2003. Warsaw's Heroic Cityscape. New York Times,(17 August):16-17. https://www.nytimes.com/2003/08/17/travel/warsaw-s-heroic-cityscape.html
Jankowski,S. 1990. Warsaw: Destruction, Secret Town Planning: Rebuilding Europe's Bombed Citics,(90):80-90. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-10458-1_6
Majewski,J & Markiewicz,T. 1989. Warszawa nie odbudowana(Warsaw Not Reconstructed). Warsaw:DiG Publication
Niemczyk,M. 1998. City Profile: Warsaw. Cities,(4):298-309. http://www.worldcitiescultureforum.com/cities/warsaw
Nye,J. 2011. The Future of Power, New York:Public Affairs.
Quarantelli,E. 1982. Shelterring AND Housing After Major Community Disasters, Columbous,ohio:Research Foundation, The ohio State University.
Stiefel,M. 1999. Rebuilding After war: lessons from WSP, War-tom Societies project. Geneva:At.
Urban,F. 2018. Large Housing Estaes of Berlin, Germany, New York:Springer, Cham.
Venugopal,R. 2010. In Brief: Four imperatives for sustainable post-war reconstruction in Sri Lanka, Centre for Research on Inequality, Human Security and Ethnicity(CRISE). https://assets.publishing.service.gov.uk/media/57a08b52e5274a27b2000aa7/CRISE_InBrief2.pdf