نقش و تأثیر فضای رسانه‌ای بر کالبد معماری معاصر ایران (مورد مطالعه: رسانه‌های مکتوب)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران

2 دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

بیان مساله: شماری از صاحب‌نظران به معماری به‌عنوان رسانه‌ای شاخص می‌نگرند که روح زمانه خود را آشکار ساخته‌است و شماری دیگر معماری را برگرفته از رسانه می‌دانند که به شکل مستقیم یا غیرمستقیم بر معماری اثر می‌گذارد. مطالعه و شناخت تأثیرپذیری کالبد معماری معاصر ایران از فضای رسانه می‌تواند به شناخت فضای رسانه‌ای در راستای تعالی هر چه بیشتر معماری انجامد.
سوال تحقیق: سؤالات تحقیق: «شاخص‌های معرف رسانه با توجه به مطالعات انجام‌شده پیرامون موضوع رسانه در تعامل با کالبد معماری کدام‌ها هستند؟» و «روابط علّی مابین شاخص‌های استخراج‌شده از منظر تأثیرگذاری و تأثیرپذیری چگونه قابل تبیین است؟» هستند.
اهداف تحقیق:  هدف از پژوهش حاضر، تحلیل چگونگی اثرگذاری رسانه بر معماری معاصر به‌عنوان یک مسئله کاربردی است.
روش تحقیق: در این مطالعه علاوه بر مرور جامع بر یافته‌های صاحب‌نظران حیطه معماری و رسانه، اصول مهم برای تحلیل رابطه مابین عوامل کلیدی مخاطب، معماری و رسانه بررسی شده‌است. در این راستا یافته‌های ادبیات موضوع شامل ابعاد و شاخص‌های مربوط به رسانه ارزیابی و دسته‌بندی شده‌است. برای انجام این مرحله با مطالعه منابع کتابخانه‌ای، مؤلفه‌ها استخراج و بر اساس میزان تکرار در پژوهش‌های پیشین در مقایسه با سایر مؤلفه‌های شناسایی‌شده، به صورت نسبی اولویت‌بندی شده‌است. نتایج حاصله با استفاده از تکنیک دلفی به تأیید متخصصان شامل 10 نفر از استادان دانشگاه و فعالان حوزه معماری و رسانه رسیده‌است. همچنین، به بررسی مطالعات موردی شامل رسانه‌های مکتوب مانند نشریات تخصصی معماری انتشاریافته در بازه زمانی سال‌های 1325 الی 1398 در راستای پاسخگویی به سوال چگونگی تأثیر رسانه بر کالبد معماری معاصر ایران پرداخته و نتایج حاصل تحلیل شده‌است. در پایان، اقدام به تحلیل تأثیرگذاری و تأثیرپذیری شاخص‌های رسانه‌های تحت ارزیابی با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری چندمعیاره دیمتل در نرم‌افزار اکسل شده و به‌این‌ترتیب روابط علّی مابین عوامل تعیین شده‌است.
مهم­ترین یافته ­ها و نتیجه­ گیری تحقیق: یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که تعامل معناداری مابین تحول کالبد معماری از جنبه‌های مختلف با فضای رسانه‌ای حاکم بر آن وجود دارد. علاوه بر آن جایگاه و مالکیت رسانه به‌عنوان تأثیرگذارترین شاخص شناخته شده‌است. نقش و وظیفه رسانه به‌عنوان تأثیرپذیرترین عامل معرفی شده‌است. مخاطب رسانه و نقش آن نیز بیشترین تعامل را با دیگر شاخص‌ها دارد.

چکیده تصویری

نقش و تأثیر فضای رسانه‌ای بر کالبد معماری معاصر ایران (مورد مطالعه: رسانه‌های مکتوب)

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Role and Impact of Media Space on Body of Iranian Contemporary Architecture (Case Study: Print Media)

نویسندگان [English]

  • Maliheh Javidmehr 1
  • Seyed Rahman Eghbali 2
1 Ph.D. student in Architecture, Faculty of Architecture and Urbanism, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
2 Associate professor, Faculty of Architecture and Urbanism, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Research Problem: Following the ever-increasing growth of media influence in different aspects of society, architecture is also one of the areas where the media's entry has caused fundamental changes. Many experts consider architecture as an important medium that has revealed the spirit of its time, and some others consider architecture to be derived from the media, which directly or indirectly affects architecture. Studying and understanding the influence of contemporary Iranian architectural body from the media space can lead to understanding the media space in the direction of the excellence of architecture as much as possible.
Research Question: Research questions: "What are the representative indicators of media according to the studies conducted on the issue of media in interaction with the body of architecture?" and "How can the causal relationships between the extracted indicators be explained from the point of view of influence and effectiveness?".
Research Method: In this study, in addition to a comprehensive review of the findings of experts in the field of architecture and media, the critical principles for analyzing the relationship between the three critical factors of the audience, architecture and media have been examined. In this regard, the findings of the literature, including the dimensions and indicators related to the media have been evaluated and categorized. To carry out this step by studying library resources, the components are extracted and prioritized based on the amount of repetition in the conducted research compared to other identified components. Then, using the Delphi technique, the results have been approved by experts, including ten university professors and activists in the fields of architecture and media. In the continuation of the research process, case studies, including written media such as specialized architectural publications published from 1325 to 1398 have been investigated to answer the question of how the media affects the body of contemporary architecture in Iran and the obtained results have been analyzed. In the end, the influence and effectiveness of the media indicators under evaluation were analyzed using the DEMATEL multi-criteria decision-making technique in Excel software. Thus the causal relationships between the factors were determined.
The Most Important Results and Conclusion: Obtained results indicate that there is a significant interaction between the evolution of architecture in different aspects and the media space. The media acts as an effective mediator between the architectural work and the audience. This interaction between architecture and media is affected by the audience's desire. Therefore Architecture can operate freely, regardless of any predetermined policy, or can be created according to the defined goals and in a specific clause and framework. Using all the aforementioned available tools and capacities, the media can change the body of contemporary architectural buildings. The results show that the status and ownership of the media have the most significant impact on other characteristics. The role and function of the media are most influenced by others. In terms of interaction, the media audience and its role have the highest priority. The highest power of causal influence in characteristics belongs to the status and ownership of the media.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contemporary architecture
  • Architectural body
  • Media space
  • Print media
  • Audience
ادیب هاشمی، فرید. 1372. اعتبار منبع: منبع چیست؟ اعتبار منبع کدام است؟. رسانه (16): 62- 71. http://ensani.ir/fa/article/204912/
اسلامی، سید غلامرضا؛ معماریان، غلامحسین و علی‌محمدی، پریسا. 1391. نقش تجربه باواسطه و تجربه محیطی در آموزش معماری معاصر ایران (بررسی موردی دانشجویان دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سال 86 -85). علوم و تکنولوژی محیط‌زیست 14(3): 119- 133. https://www.sid.ir/fA/Journal/ViewPaper.aspx?id=198125
اسمعیل پونکی، الهام؛ اسمعیلی گیوی، محمدرضا؛ فهیم‌نیا، فاطمه. 1395. بررسی رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم ارتباطات و علم اطلاعات و دانش‌شناسی. پردازش و مدیریت اطلاعات 32 (2): 581- 604. https://jipm.irandoc.ac.ir/browse.php?a_id=3034&sid=1&slc_lang=fa
اشرفی، یوسف و رشیدی، طلا. 1392. ارزیابی تأثیر اجتماعی پروژه‌های شهری، نمونه‌موردی: پارک کودک ظفر گلچین در منطقه 10 شهرداری تهران. مدیریت شهری 11 (31): 295- 316. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=188445
اعتصام، ایرج. 1374. بررسی تطبیقی معماری و شهرسازی معاصر ایران با اروپا، مجموعه مقالات اولین کنگره معماری و شهرسازی ایران. تهران، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور: 89- 110.
افشانی، علیرضا، موسوی ندوشن، محمد. 1396. بررسی رابطه بین مصرف رسانه و هویت ملی از دیدگاه جوانان 15-29 ساله شهر یزد در سال 1394. وسایل ارتباط‌جمعی رسانه 28 (1): 121- 136. http://qjmn.farhang.gov.ir/article_50691.html
اقبالی، سید رحمان؛ زینالی، راضیه و اسماعیلی، الناز. 1395. ارزیابی مقایسه‌ای حس تعلق شهروندان به میدان ایالت ارومیه و میدان حسن‌آباد تهران با بررسی هویت مکانی. هویت شهر 10 (4): 29- 40. https://hoviatshahr.srbiau.ac.ir/article_10206.html
اولسون، دیوید. 1377. رسانه و نمادها، صورت‌های بیان ارتباطی و آموزشی. محبوبه مهاجر. تهران: سروش.
ترابی، علی، باقرصاد، میلاد، جیحونیان، محمد. 1398. روش‌های ‌تصمیم‌گیری ‌چندمعیاره با ‌نگرشی کاربردی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
حبیب، فرح و حسینی، اکرم. 1390. تحلیلی از معماری معاصر ایران در رویارویی با پدیده جهانی‌شدن. هویت شهر 4 (6): 29-38. https://hoviatshahr.srbiau.ac.ir/article_1120.html
حیدری، آرمان؛ اکوانی، حمدالله؛ کشفی، محمدباقر. 1392. رسانه‌ها و هویت فرهنگی، مطالعه دانش‌آموزان متوسطه شهر یاسوج. مطالعات ملی 55 (3): 123- 148. http://rjnsq.sinaweb.net/article_97356.html
برزگری خانقاه، جمال؛ حجازی، رضوان؛ رضازاده، فرزانه. 1396. اثر پوشش رسانه‌ای بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بازار سهام. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی 9 (33): 124-107. https://faar.ctb.iau.ir/article_531511.html
سلطان‌زاده، حسین. 1389. هویت در معماری معاصر جهان. قزوین: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.
سورین، ورنر؛ جیمز تانکارد. 1390. نظریه‌های ارتباطات. علیرضا دهقان. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
صلواتیان، سیاوش؛ روحبخش، مهناز؛ درفش، احمدرضا. 1397. عوامل مؤثر بر بازاریابى فیلم‌هاى سینمایى ایرانى از طریق رسانه‌هاى اجتماعى. مطالعات فرهنگ ارتباطات 19 (41): 151- 175. http://www.jccs.ir/article_63229.html
عبداللهی، امید. 1386. نقش رسانه‌ها در تحریف اخبار خاورمیانه. ره‌آورد سیاسی (15): 1-15. http://ensani.ir/fa/article/21867/
عینی‌فر، علیرضا و حسینی، سید امیر. 1393. کاربرد تعاملی رسانه ها در آموزش فرایند طراحی معماری، پنجمین همایش آموزش معماری، ، تهران، دانشگاه تهران، 1-14. https://www.academia.edu/50021026/
قاضی‌پور، سیامک؛ طغرایی، ابوالفضل و مهدوی‌نژاد، محمدجواد. 1392. تحلیل ابعاد انتقادی شهر پست‌مدرن در سینمای جهان. رسانه و فرهنگ 3 (2): 129-157. http://ensani.ir/fa/article/333774/
قربانی، مرتضی. 1390. بررسی تأثیر رسانه‌های جهانی بر هویت فرهنگی جوانان. مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی 2(5): 62- 39. http://sspp.iranjournals.ir/article_2477.html
قطبى، على‌اکبر. 1387. مفهوم هویت و معماری امروز ایران. آینه خیال 2(10): 78-83. http://ensani.ir/fa/article/4523/
محمودی، محمدرضا. 1387. جهانی‌شدن و معماری معاصر ایران. معماری و شهرسازی (88- 89). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=161902
محمودیان، حسین؛ کوچانی اصفهانی، مسعود و مقدس، سعید. 1394. مصرف رسانه، مدیریت بدن و رفتار باروری (موردمطالعه: زنان معلم یاسوج). راهبرد فرهنگ 8 (31): 173-196. http://www.jsfc.ir/article_14926.html
هرمان، ادوارد. 1371. اقتصاد سیاسی رسانه‌های گروهی (ترجمه مجتبی صفوی). رسانه 3 (11): 26- 33. http://ensani.ir/fa/article/204844/
Akram, W., & Kumar, R. 2017. A Study on Positive and Negative Effects of Social Media on Society. International Journal of Computer Sciences and Engineering, (10): 347-354. https://www.ijcseonline.org/pdf_paper_view.php?paper_id=1527&57-IJCSE-02480.pdf
Bambauer-Sachse, S., & Mangold, S. 2011. Brand Equity Dilution through Negative Online Word-of-Mouth Communication. Journal of Retailing and Consumer Services, (1): 38–45. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S096969891000086X
Baudrillard, J. 1994. Simulacra and Simulation. Unitedstates: Michigan University press.
Cappella, J.N., Kim, H.S., & Albarracín, D. 2015. Selection and Transmission Processes for Information in the Emerging Media Environment: Psychological Motives and Message Characteristics. Media Psychology, (3): 396-424. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26190944/
Chukwuere, J.E.C., & Chukwuere, P.C. 2017. The impact of social media on social lifestyle: a case study of university female students, Gender and Behaviour, (4): 9928-9940. https://www.ajol.info/index.php/gab/article/view/165796
De Lange, M., & de Waal, M. 2009. How can architects relate to digital media, The Mobile City keynote at the ‘Day of the Young Architect’: outcomes and further thoughts, mobile media and urban design: 1-5. http://themobilecity.nl/2009/12/06/
Happer, C., & Philo, G. 2013. The Role of the Media in the Construction of Public Belief and Social Change. Journal of Social and Political Psychology, (1): 321–336. https://jspp.psychopen.eu/index.php/jspp/article/view/4761
JIN, B., CHUNG. S., & BYEON, S. 2018. Media Influence on Intention for Risk-Aversive Behaviors: Direct and Indirect Influence of Blogs through Presumed Influence on Others, Journal of Communication, (12): 2443–2460. https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/7763
Keib, K., Espina, C., Lee, Y.I., Wojdynski, B.W., Choi, D., & Bang, H. 2017. Picture This: The Influence of Emotionally Valenced Images, on Attention, Selection, and Sharing of Social Media News, Journal of Media Psychology, (2): 202-221. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15213269.2017.1378108?
Mainwaring, S., & Turkle, S. 2011. How social media impacts to your identity, IVOH, the Catskills. ww.wefirstbranding.com (Cited 2020/3/18)
Musa, M. 2016. Globalization, Identity, and the Urban Built Environment, the Fifth Jordan International Architectural Conference, Amman. https://www.researchgate.net/publication/319230776
Potter, W.J. 2011. Conceptualizing Mass Media Effect. Journal of Communication, (5): 896-915. https://www.researchgate.net/publication/230495976
Trivedi, R.H., Patel, J.D., & Acharya, N. 2018. Causality analysis of media influence on environmental attitude, intention and behaviors leading to green purchasing. Journal of Cleaner Production, (196): 11-22.  https://bradscholars.brad.ac.uk/handle/10454/16300
Turkle, S. 2012. Connected, But Alone? TED talk. www.alonetogetherbook.com (Cited 2020/3/18)
Yoon, SW., & Chung, S. 2018. Promoting a World Heritage Site through Social Media: Suwon City’s Facebook Promotion Strategy on Hwaseong Fortress (in South Korea). Journal of sustainability, (7): 1-21. https://www.researchgate.net/publication/326025111
Zhou, L. & Wang, T. 2014. Social media: A new vehicle for city marketing in China, Journal of cities, (37): 27-32. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264275113001807