بررسی کلیسای گوتیک فرانسه در انطباق با مؤلفۀ وحدت در کثرت در تفکر دیونوسیوس مجعول

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

2 دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

چکیده

بیان مساله: زمینه و بستر هر اثر معماری بر کالبد آن تأثیرگذار است و از میان جنبه‌های گوناگون هر زمینه، تفکر و اندیشه از مهم‌ترین وجوه محسوب می‌شود، گرچه به‌نظر می‌رسد که شدت تأثیر اندیشه‌ها بر آثار در زمان‌ها و مکان‌های گوناگون به یک اندازه نبوده است. قرون‌وسطی در اروپا از دوره‌هایی است که به‌دلیل غلبۀ وسیع تفکر مذهبیِ ویژۀ آن بر زندگی انسان‌ها، بستر زمانی مناسبی برای بررسی و تحلیل این مقوله است. یکی از متفکرین مطرح در این دوره دیونوسیوس مجعول است. از سوی دیگر سبک هنری شاخص قرون‌وسطی سبک گوتیک است و مهم‌ترین آثار آن کلیساها هستند.
سوال تحقیق: مطالعۀ حاضر در پی پاسخگویی به این سوالات است: مشخصات معماری کلیساهای گوتیک فرانسه چیست؟ وحدت در کثرت در اندیشۀ دیونوسیوس مجعول چه ویژگی‌هایی دارد؟ مشخصات معماری کلیساهای گوتیک فرانسه در تطبیق با مؤلفۀ وحدت در کثرت دیونوسیوس مجعول کدامند؟
اهداف تحقیق: هدف این مقاله حاضر بررسی انطباق میان ویژگی‌های کلیساهای گوتیک با اندیشۀ دیونوسیوس است و از آنجا که گوتیک در فرانسه متولد شد و کلیساهای شاخص آن در این کشور بنا شدند، این پژوهش در حوزۀ معماری محدود به کلیساهای گوتیک فرانسه است. در زمینۀ تفکرات دیونوسیوس مجعول نیز به‌سبب اهمیت فراوان مؤلفۀ وحدت در کثرت در اندیشۀ او، این مقوله به‌مثابه محدودۀ تحقیق در حوزۀ اندیشه در نظر گرفته شده است.
روش تحقیق: این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی است و با روش استدلال منطقی انجام شده است. داده‌های مورد نیاز از اسناد کتابخانه‌ای و منابع اینترنتی گردآوری شده‌اند.
مهم ­ترین یافته ­ها و نتیجه ­گیری تحقیق: بررسی انجام‌شده نشان می‌دهد ویژگی‌هایی در حجم، فضاسازی و جزییات کلیساهای گوتیک فرانسه وجود دارد که منطبق بر مؤلفۀ وحدت در کثرت در تفکرات دیونوسیوس مجعول است و این مشخصات طیف گسترده‌ای از ویژگی‌های کلی مانند پیوستگی فضایی، پیوستگی عناصر معماری، درهم‌تنیدگی پیکره‌ها و اجزای معماری تا خصوصیات جزئی‌تر مانند وجود سلسله‌مراتب در پیکرتراشی‌ها، رواج به‌کارگیری اشکال نوک‌تیز و استفاده از هزارتوها را شامل می‌شود.

چکیده تصویری

بررسی کلیسای گوتیک فرانسه در انطباق با مؤلفۀ وحدت در کثرت در تفکر دیونوسیوس مجعول

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Studying the French Gothic Cathedrals in accordance with the Component of Unity in Multiplicity in Pseudo-Dionysius’ Thought

نویسندگان [English]

  • Ali Fath Taheri 1
  • Negar Yousefi 2
1 Professor at the Department of Philosophy, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
2 Ph.D. Student of Architecture, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Research Problem: The context of every architectural work has an impact on its body, and among the various aspects of every context, thought is considered one of the most important ones, although it seems that the intensity of the influence of thoughts on the works was not the same in different times and places. The Middle Ages in Europe is a suitable period for examining and analyzing this category because of the wide dominance of its special intellectual space on people's lives. One of the prominent thinkers in this period is Pseudo-Dionysius. On the other hand, the typical artistic Style of the Middle Ages is the Gothic style, and its most outstanding buildings are cathedrals. The objective of this article is to investigate the alignment between the features of Gothic cathedrals and the thought of Dionysius. Given that Gothic architecture originated in France and its notable cathedrals were built in the country, the research is confined to French Gothic cathedrals within the realm of architecture. Due to the great importance of the component of unity in multiplicity in Pseudo-Dionysius’ thought, this issue is considered a focal point in philosophy.
 
Research Question: This study aims to answer the following questions: What are the architectural characteristics of French Gothic cathedrals? What features define the unity in multiplicity concept in the thought of Pseudo-Dionysius? What are the architectural characteristics of French Gothic cathedrals by the unity in multiplicity concept of Pseudo-Dionysius?
Research Method: This qualitative research employs logical argumentation as its method. The required data is collected from library documents and online sources.
The Most Important Results and Conclusion: The conducted examination reveals features in the mass, spatialization, and details of French Gothic cathedrals that align with the unity in multiplicity concept in the thoughts of Pseudo-Dionysius. These characteristics encompass a broad spectrum from general features such as spatial continuity, architectural elements continuity, and intertwining of sculptures and architectural components, to detailed features such as hierarchies in sculpture, prevalence of pointed shapes, and labyrinths.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Philosophy of Architecture
  • French Gothic
  • Cathedral
  • Pseudo-Dionysius
  • Unity in multiplicity
ایلخانی، محمد. 1396. تاریخ فلسفه در قرون‌وسطی و رنسانس. چاپ نهم. تهران: سمت.
ایلیاتی، زهرا. 1395. نقش باورهای قرون‌وسطی در شکل‌گیری شهر سیه‌نا و جهت‌گیری آن به‌سمت میدان دل‌کامپو. هنر و تمدن شرق  4(12): 11-18. https://www.jaco-sj.com/article_41550_fce753070b8368448206ad4d22023bdd.pdf
بانی‌مسعود، امیر. 1397. معماری غرب، ریشه‌ها و مفاهیم. چاپ نهم. تهران: نشر هنر معماری قرن.
جنسن، هورست ولدمار. 1368. تاریخ هنر. ترجمۀ پرویز مرزبان. چاپ دوم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
شجاعی، مرضیه‌سادات و مقنی‌پور، مجیدرضا. 1401. مطالعۀ تطبیقی فضای کالبدی کلیسا و مسجد بر پایه مبانی انسان‌شناختی مسیحیت و اسلام. معرفت ادیان 13(3): 25- 46. http://ensani.ir/file/download/article/1668917883-9709-51-2.pdf
شیور-کراندل، آن. 1386. تاریخ هنر- سده‌های میانه. ترجمۀ حسن افشار. تهران: نشر مرکز.
طاهری، علیرضا و شعرباف‌علیایی، سالومه. 1390. بررسی تطبیقی گرگویل‌ها و سرستون‌های تخت‌جمشید. جلوه هنر 3(1): 53-64. https://jjhjor.alzahra.ac.ir/article_19_0602d9c30b0b7a9c8f864308cec44d88.pdf
علیزاده‌اسکویی، پیمان، بنی‌اردلان، اسماعیل، افشارمهاجر، کامران، شریف‌زاده، محمدرضا و صافیان، محمدجواد. 1399. نماد عرفانی رنگ و نور در نقاشی و معماری گوتیک. عرفان اسلامی 16(63): 41-52. http://ensani.ir/file/download/article/653e3fb099724-10702-1400-379.pdf
قربانی، داود، محسنی، علی و مطهرنیا، مهدی. 1400. رابطۀ مذهب و زیبایی‌شناسی از دیدگاه توماس آکوئیناس در قرون‌وسطی اروپا و انعکاس آن در آثار معماری ایتالیایی. مطالعات هنر اسلامی 18(43): 480-496.  https://www.sysislamicartjournal.ir/article_134504_d5d93ca6022c36ff35f6dc9984ae3865.pdf
کاپلستون، فردریک چارلز. 1388. تاریخ فلسفه. ترجمۀ سیدجلال‌الدین مجتبوی. ج1: یونان و روم. چاپ هفتم. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
کاظمی، سامره. 1397. دلایل استفاده از هنر ویترای در کلیساهای گوتیک و تأثیر نظریه نور دیونوسیوس مجعول بر آن. الهیات هنر 6(14): 67-97. https://elahiyatehonar.isoa.ir/article_46199_ab8b546bee17b9a341b2efa402a87600.pdf
گاردنر، هلن. 1381. هنر در گذر زمان. ترجمۀ محمدتقی فرامرزی. چاپ پنجم. تهران: آگاه.
گامبریچ، ارنست هانس. 1397. تاریخ هنر. ترجمۀ علی رامین. چاپ دهم. تهران: نشر نی.
مجتهدی، کریم. 1375. فلسفه در قرون‌وسطی (مجموعه مقالات). تهران: امیرکبیر.
نصری، امیر. 1390. مبانی متافیزیکی زیبایی در آثار دیونوسیوس مجعول و تأثیر آن بر زیبایی‌شناسی مسیحی. کیمیای هنر 1(1): 39-48. https://kimiahonar.ir/article-1-31-fa.pdf
Adams, Laurie Schneider. 2010. A History of Western Art. Fifth Edition. New York: MCGraw-Hill.
Benton, Janetta Rebold. 2002. Art of the Middle Ages. London: Thames & Hudson.
Bogdanovic, Jelena. 2011. Rethinking the Dionysian Legacy in Medieval Architecture: East and West. In Dionysius, the Areopagite between Orthodoxy and Heresy, edited by Filip Ivanovic, 109-134, Cambridge Scholars Publishing.
de Oliveira Cesar, Joao Carlos. 2018. Color in Architecture and the Writings of Pseudo-Dionysius, The Areopagite. AIC Interim Meeting, Lisbon, Portugal, 25-29 September 2018. https://www.researchgate.net/publication/328917814
Doob, Penelope Reed. 1992. The Idea of the Labyrinth: From Classical Antiquity through the Middle Ages. Ithaca: London: Cornell University Press.
Ene D-Vasilescu, Elena. 2021. Pseudo-Dionysius the Areopagite and the Byzantine Art. Journal of Early Christian History 11(2): 50-75. https://www.researchgate.net/profile/Elena-Ene-Draghici-Vasilescu-2/publication/358641324
Ivanovici, Vladimir. 2019. Pseudo-Dionysius and the Staging of Divine Order in Sixth-Century Architecture. In Pseudo-Dionysius and Christian Visual Culture, c.500-900, edited by Francesca Dellacqua and Ernesto Sergio Mainoldi, 177-210, Springer Nature.
Klein, Bruno. 1999. The Beginnings of Gothic Architecture in France and its Neighbors. In The Art of Gothic: Architecture, Sculpture, Painting, edited by Rolf Toman, 28-115, Konemann.
Kostof, Spiro. 1995. A History of Architecture: Settings and Rituals. New York, Oxford: Oxford University Press.
Krautheimer, Richard. 1946. Abbot Suger on the Abbey Church of St. Denis and Its Art Treasures by Erwin Panofsky. American Journal of Archaeology 50(4): 505-507. https://www.jstor.org/stable/499661
Kurmann, Peter. 2022. Reims Reconsidered: New Arguments for Dating the West Façade of the Cathedral. In The Analysis of Gothic Architecture, vol.14, edited by Robert Bork, 174-191, Brill.
Morrison, Tessa. 2004. The Dance of the Angels, the Mysteries of Pseudo-Dionysius and the Architecture of Gothic Cathedrals. In Analecta Husserliana, vol.81, edited by Anna- Teresa Tymieniecka, 299-319, Springer.
Trachtenberg, Marvin and Hyman, Isabelle. 1986. Architecture: from Prehistory to Postmodernity. New York: Harry N. Abrams, Inc.
Suger. 1144-1148. Liber du Rebus in Administratione Sua Gestis.  https://sourcebooks.fordham.edu/source/sugar.asp